Hareket Tüzüğü/İçerik/Küresel Konsey

Hareket Tüzüğü

SSS

İçerik

Topluluk İstişareleri

Tasarı Komitesi

Arkaplan

Mevcut yapılar ve iş akışları karar alma gücünü Küresel Konsey'e devretmek üzere revize edildi. Bu değişimin amacı hareket içerisindeki gücü yeniden paylaştırmak. Bu işlem yeni yapılar oluşturmak ve mevcut olanları da yeniden şekillendirmeyi içeriyor. Yeniden paylaştırılan güçlerin çoğunluğu Wikimedia Vakfı'ndan (WMF) ve Mütevelli Heyeti'nden Küresel Konsey'e geçiyor.

Tanım

Küresel Konsey, Wikimedia hareketinin küresel stratejik öncelikleri hakkında yıllık rapor da dahil olmak üzere hareket stratejisinin gelişimi ve uygulamasından sorumlu yönetim organıdır. Bu organ gönüllülerden oluşur ve personel tarafından desteklenir. Gönüllüleri çok çeşitli Wikimedia hareketi pay sahipleri içerisinden geliyor. Küresel Konsey, hareket çapında karar alma hususunda hesap verilebilirliği ve şeffaflığı geliştirir. Paydaşlar arasında güveni besleme umuduyla Hareket kaynaklarına erişimi basitleştirir ve bireyleri ve toplulukları güçlendirir. Hareketler genelindeki komiteler için standartlar ve hedefler oluşturarak, gözetim sağlayarak ve sınırlı idari kararlar ve direktifler sağlayarak amaçlarını gerçekleştirir.

Amaç

Küresel Konsey hareket içindeki sürdürülebilir çalışmayı ve büyümeyi teşvik etmek için oluşturuldu. Bunun için, Küresel Konsey toplulukları adil şekilde güçlendirmek üzere hesap verebilirlik belirler.

1. Küresel Konsey, Wikimedia Vakfı'na, misyonu ve değerleri ile uyumlu olarak, Wikimedia hareketi için mali kaynakların güvence altına alınmasına yönelik bağış toplama çabaları konusunda tavsiyelerde bulunacaktır.
2. Küresel Konsey, Wikimedia projelerini, topluluklarını, iştiraklerini, merkezlerini ve diğer hareket kuruluşlarını desteklemek için fonların adil dağıtımına yönelik standartlar ve yönergeler oluşturacaktır.
3. Küresel Konsey, kapsayıcı ve şeffaf karar alma süreçlerini sağlayacak, rehberlik sağlayacak ve belirli çapraz hareket birimleri üzerinde sınırlı idari sorumluluklar uygulayacaktır.
4. Küresel Konsey, iştiraklerin ve ağların genel yönetimi için komiteler oluşturacak veya mevcut olanları gözden geçirecektir.
5. Küresel Konsey, bireylerin kaynaklara (finansal, insani, bilgi) ulaşımını kolaylaştırmak ve toplulukları adil şekilde güçlendirmek için kanallar oluşturacaktır.
6. Küresel Konsey süreçler belirleyerek ve standartlar koyarak hesap verilebilirliği temin edecektir.

Sorumluluklar ve bağlı Güçler

[Okuyucuya not: Aşağıdaki yetkiler HTTK tartışmalarından geniş notlardır. Uygulanmaları halinde, bunların hepsi ya küçük ya da büyük ayrıntı ve netlik ilaveleri gerektirecektir. Bazı sorumlulukların WMF'nin bilinen yasal sorunlarına ilişkin notları vardır.]

Yeni dil projelerini onaylama - standartların belirlenmesi

• Dil Komitesi (LangCom) Küresel Konsey'e bildirimde bulunur. Küresel Konsey, Hareket Tüzüğü'ndeki şartlara bağlı olarak LangCom'un şekli ve yapısı hakkında nihai kararı verir.
• Küresel Konsey, kabul edilecek dil projeleri için önkoşulları gözden geçirebilir.
• Küresel Konsey, LangCom'un yeni dil projelerini doğrudan kabul etmesine izin verebilir veya bu yetkiyi kendinde muhafaza edebilir.
• Bu yeni yapıda, LangCom önerilen projelerin önemli ve yeterince desteklenmiş olduğunu teyit etmekle görevlidir.

Yeni kardeş projeleri onaylamak - oturum kapatma gerektirir

• Küresel Konsey, Hareket için bütün yeni kardeş projeleri onaylama hakkını elinde tutar. Karar Teknoloji Konseyi'nin uygulanabilirlik önerisi ve yeni projenin sahibinden desteklere dayanacak. Şu anda tüm projelerin sahibi WMF'dir.
• Küresel Konsey Teknoloji Konseyi ve proje sahibinin teknik ve kaynak sağlama konularındaki uygulanabilirlik önerilerini dikkate alacak ve ayrıca projenin Hareket değerleriyle uyumlu olup olmadığını kontrol edecek.
• [Not: bu sorumluluğun kapsamı Kardeş Projeler Görev Gücü'nün oluşturulması ile birlikte düzenlenebilir.]

Dil projelerinin ve kardeş projelerin kapatılması

• Küresel Konsey, bir dil projesinin kapatılmasına ilişkin kararları veto etme yetkisine sahiptir. Bu tür konularda oy kullanılıp kullanılmayacağı konusunda kendi standartlarını belirleyebilir. Oy vermediği durumlarda kararı Dil Komitesi (LangCom) alacaktır.
• Kardeş bir projenin kapatılmasında ilerleme kaydedilmesi için Küresel Konsey'in olumlu oyu gerekir. Küresel Konsey oylamadan önce ek kriterler belirleyebilir. Projenin devamının uygulanabilirliği ve kapatma gerekliliği, Küresel Konsey tarafından yapılacak nihai oylamadan önce kapsamlı bir şekilde kontrol edilecektir.
• Küresel Konsey, LangCom vasıtasıyla bir küvöz projesini kapatmanın standartlarını belirleme yetkisine sahiptir. Küresel Konsey'in yokluğunda, LangCom kendi standartlarını belirlemeye devam edecektir.

Teknoloji Konseyi

[Okuyucuya not: Teknoloji Konseyi şu anda erken tartışma aşamasındadır. Bu nedenle, hem diğer bazı tekliflerden daha az ayrıntılıdır hem de topluluğun geri bildirimlerinden ve düşüncesinden en fazla fayda sağlayacaktır.]

• Küresel Konsey, Teknoloji Konseyini oluşturmak üzere WMF Ürün ve Teknoloji ekibi ve teknik destekçi topluluklarla birlikte çalışacak. Konseyin yapısı ve oluşumu hakkındaki nihai kararı Küresel Konsey verecek.
• Teknoloji Konseyi Küresel Konsey'e bildirimde bulunur. Küresel Konsey, WMF ve teknik topluluklar arasında köprü görevi görür.
• Teknoloji Konseyi'nin, aşağıdakiler gibi birleşik yetkileri vardır:
  • Teknik gelişim alanlarının önceliklendirilmesi
  • Bu öncelikleri gerçekleştirmek için geniş kapsamlı genişletme planları
  • Teknik geliştirmeler üzerine geri bildirim toplama ve bunları kullanma için metodolojiler geliştirme
• Teknoloji Konseyi önceliklerini ve planlarını Küresel Konsey'e sunacak. Küresel Konsey teklifleri kabul veya reddetme yetkisine sahiptir.

İştiraklerin tanınması ve tanınmaması: standart belirleme ve kontrollü karar alma

• Küresel Konsey iştirakleri bir alt-komite yoluyla (İştirakler Komitesi) yoluyla tanıyacak veya tanımayacaktır. İştirakler için tanınma, tanınmaya devam etme veya hibe alma kriterlerini belirler veya düzenler. Esas kriterler Tüzük'te belirlenir.
• İştirakler Komitesi (AffCom) Küresel Konsey'e bildirimde bulunur. Küresel Konsey, Hareket Tüzüğü'ndeki şartlara göre AffCom'un şekli ve yapısı hakkında nihai kararları verir.
• Küresel Konsey AffCom'un iştirakleri doğrudan tanımasına izin verebilir veya bu yetkiyi kendisinde muhafaza edebilir.
• Bu yeni yapıda AffCom'un görevi iştiraklerin aktif olarak projenin işleyişine yardımcı olup olmadığını doğrulamaktır.
• Ek olarak AffCom bir iştirakin tanınmaması için delil toplar, inceler ve önerilerde bulunur. Bunlar Küresel Konsey tarafından kabul veya reddedilir.
• WMF Mütevelli Heyeti iştirakleri yalnızca ticari markaların kötüye kullanımı, yasal veya acil işlemler nedeniyle tanımama yetkisini muhafaza eder. İvedi durumlar haricinde Küresel Konsey'in onayı aranır.
• Üç iştirak kategorisi mevcuttur: şubeler, tematik organizasyonlar ve kullanıcı grupları. Yeni iştirak kategorilerinin oluşturulması WMF Mütevelli Heyeti'nin onayıyla Küresel Konsey/AffCom'a aittir.

Ağların tanınması ve tanınmaması: standart belirleme ve doğrudan karar alma

• Küresel Konsey, Ağların tanınması, tanınmaya devam edilmesi, bağış toplaması ve hibe almasına ilişkin ön koşulları düzenleyebilir. Esas kriterler Tüzük'te belirlenir.
• Küresel Konsey, Ağların tanınması ve tanınmamasından doğrudan sorumludur.
• AffCom'un kapsamı Ağları da değerlendirmek üzere genişletilmiştir. Komite, delil toplama ve kriter incelemesi ile Küresel Konsey'e tanınma için öneride bulunmaktan sorumludur.
• AffCom, bir ağın tanınmaması için Küresel Konsey'e karşı öneride bulunulmadan önce, ağın işlevinin, kapasitesinin ve delillerin incelenmesinden sorumlu olacaktır.
• WMF Mütevelli Heyeti ağları yalnızca ticari markaların kötüye kullanımı veya yasal olarak gerekli işlemler nedeniyle tanımama yetkisini muhafaza eder. İvedi durumlar haricinde Küresel Konsey'in onayı aranır.
• Küresel Konsey hem Ağlarla hem de WMF içindeki diğer ilgili ekiplerle ağlar arası işbirliği ve gerektiğinde aracılık sağlamak için birlikte çalışır.

İştirak ve Ağ İlerlemesi

• Küresel Konsey, AffCom ile Ağların işbirliği yoluyla hareket ilerlemesinin çalışmasını gözleyecektir.
• AffCom öncelikle yapısal gelişime yol göstermek ve iyi yönetim ilkelerine sadakati temin etmekten sorumludur.

Bağış toplama

• Küresel Konsey herhangi bir şekilde bağış toplamaz.
• Küresel Konsey, Wikimedia Vakfı'nın desteğiyle bağış toplama etrafında tüm Hareket oluşumlarına uygulanacak bir politika düzenler. Bu politika, yerel bağlama ve ihtiyaçlara göre ayarlanabilir kurallar içerir.
• Küresel Konsey ve WMF, Hareketin bağış toplamasını koordine etmek için süreçler üzerinde işbirliği yapacaktır.

Fon Dağıtımı

• Küresel Konsey, toplam merkezi gelir payının topluluk genel fonlarına, bölgesel fon komitelerine ve bölgeler arası hibe dağıtımına tahsis edilmesine ilişkin kriterler konusunda WMF Mütevelli Heyeti'ne bir öneride bulunacaktır.
• Bölgesel fon komiteleri, etkili, adil ve hesap verebilir bir faaliyet göstermek için Küresel Konsey'e rapor verecek.

Fon Dağıtımına ilişkin Açık Sorular

• Küresel Konsey'in fon dağıtımındaki rolü ne olmalıdır?
  • WMF kararlarının gözetimi veya incelemesi
  • WMF ile koordinasyon
  • Diğer (lütfen detaylandırın)
• Küresel Konsey'e rapor veren ve merkezi/bölgeler arası fon dağıtımını inceleyen bir komite olmalı mıdır?
• WMF içindeki fonların tahsisi konusunda Küresel Konseyin rolü ne olmalıdır?
  • WMF içindeki fonların tahsisi konusunda Küresel Konsey'e danışılmalıdır.
  • Küresel Konsey'in fonların WMF içinde tahsisi konusunda bir görevi olmamalı, yalnızca bilgilendirilmelidir.
  • Diğer (lütfen detaylandırın)

Küresel Site Politikaları - hukuki endişelerin vetosu nedeniyle teklif geri çekildi

Geri çekilen önerinin özeti: Küresel Konsey, küresel politikaların WMF tarafından değiştirilmesinde bir danışma ortağı olacaktır. Yasal olarak zorunlu olmadığı sürece bunları reddedebilir.

Bu öneriye yol açan gerekçe: HTTK öncesi süreçte, Küresel Konsey'in Topluluklar/WMF anlaşmazlıklarının sıklığını ve ölçeğini azaltabilmesi yönünde bir istek vardı. Anlaşmazlıklar çeşitli nedenlerle ortaya çıkabiliyor ve istişareyi ve Teknoloji Konseyi gibi hususları iyileştirmeye yönelik planlı çabalar bazı alanlarda yardımcı olabiliyor. Bununla birlikte, bunların etrafındaki küresel politikalar ve işlemler geçmiş ihtilaflara yol açtı ve Hareket Tüzüğü Tasarı Komitesi bunun bu alanda gelecekteki muhtemel sorunların önüne geçebileceğini düşündü.

Yasal geri çekme zemininin özeti: Çoğu WMF küresel politika işlemleri risk değerlendirme/yargılama çağrısına dayanır, net yorumlara değil. Ayrıca daha sorunlu mevzuatların oluşturulmasını önlemek için bazı politikaların uygulandığına dair endişeler de vardı.

Talep edilme sebebi: Gelecekte küresel site politikalarıyla ilgili olarak topluluk ve WMF arasındaki büyük anlaşmazlıkları ortadan kaldıramasa bile hafifletebilecek alternatif öneriler.

Kullanıcı güvenliği

• Küresel Konsey, eğitim ve işbirliğine yardımcı olmak gibi yollarla kullanıcı güvenliğine yardımcı olma konusunda danışmanlık rolüne sahiptir.
• Resmi yetki ilgili organda kalmaya devam eder (yerel projeler, Evrensel Davranış Kuralları Koordinasyon Komitesi (EDKKK), Güven ve Güvenlik, vb.).

Arabuluculuk

• Küresel Konsey ayrıca iki veya daha fazla oluşumun aralarındaki belirli anlaşmazlıkları çözmede başarısız olmaları halinde arabuluculuk görevi de görür. Uyuşmazlığın çözümüne yardımcı olmak ve/veya arabuluculuk yapmak amacıyla tarafsız bir kişi olarak hareket eder.

Yapı

[Okuyucuya not: Topluluk istişareleri sırasında geri bildirim sağlamak üzere topluluğu davet edeceğimiz Küresel Konsey'in nasıl yapılandırılacağına dair senaryolar var]

Yapıya ilişkin Sorular

• Küresel Konsey yalnızca yürütme organı olarak mı var olmalı yoksa danışma kurulu da olan bir yürütme organı olarak mı var olmalı? (Aşağıdaki senaryolara bakın)
  • Küresel Konsey, danışma kurulu da olan bir yürütme organı olacak ise, her iki oluşum da (yürütme organı ve danışma kurulu) kaç üyeden oluşmalı?
• Büyüklüğü nedeniyle, Küresel Konsey yeterli çeşitliliğe ve nüfuza sahip olmalı, ancak etkinliği baltalayacak kadar da büyük olmamalıdır. Bir yürütme organı olarak Küresel Konseyin kaç üyesi olmalıdır?
  • 1. Seçenek: 9-13 üye
  • 2. Seçenek 17-21 üye

1. Senaryo: Yürütme organı olarak Küresel Konsey

Küresel Konsey yürütme organı iki kısımdan oluşacak, birinci kısımda XX üye, ikinci kısımda ise XX üye olacak.

17 üyeli bir Küresel Konseyin varsayıldığı örnek: Küresel Konsey farklı bir boyutta olsaydı, oranlar az ya da çok korunurdu.

	Birinci Kısım	İkinci Kısım	Atanan
Üye Sayısı	5 topluluk tarafından seçilen 3 topluluk tarafından seçilen	5 topluluk tarafından seçilen 2 topluluk tarafından seçilen	2 (biri WMF personeli olmalıdır)
Seçim Süreci	Topluluk tarafından seçilenler açık ve topluluk çapında bir seçimle seçilir. Projenin aşırı temsili halinde bazı kısıtlamalar olabilir. İştirak koltukları aynı aday listesinden, her şube/tematik organizasyon ve kullanıcı gruplarının bir alt kümesi 1 oy alır.		Seçilen Küresel Konsey üyeleri tarafından seçilir. WMF kendi temsilcilerini önerir
Görev süresi	Varsayılan olarak iki yıl. Küresel Konseyin ilk katılımı ve kısım büyüklüğünün yeniden dengelenmesi için istisnalar geçerlidir.		En fazla ve varsayılan olarak iki yıl, Küresel Konsey seçimlerle uyum için daha kısa süreler belirleyebilir.
Temsil/Amaç	Üyeler Hareketi bir bütün olarak temsil eder. Amaçlar Küresel Konsey'in misyonu ve seçmenlerin ihtiyaçları ile istekleri tarafından belirlenir.		Öncelikle özelleştirilmiş uzmanlık ve deneyim sağlamak için tasarlanmıştır.

17 kişilik Küresel Konsey için kısım sistemi örneği

Kısım	2024	2025	2026	2027	2028	2029
1	5 üye			5 üye		5 üye
2	5 üye		5 üye		5 üye
1	3 üye			3 üye		3 üye
2	2 üye		2 üye		2 üye
	1 üye		1 üye		1 üye
	1 üye		1 üye		1 üye

     Topluluğun seçtiği üyeler      İştiraklerin seçtiği üyeler      Atanan üyeler      Atanan/WMF üyeleri

2. Senaryo: Danışma kuruluyla birlikte yürütme organı olarak Küresel Konsey

Küresel Konsey'in bir danışma organı olacak, bu organ topluluğun temsilinin yanı sıra Küresel Konsey için bir danışma heyeti olarak hareket edecek. Bu yapı 70 ilâ 100 arasında seçilen üyesi olacak.

Senaryo 2.1 Danışma Kurulu ve Küresel Konsey'in seçimleri takip etmesi

Hem danışma kurulu hem de Küresel Konsey yürütme kurulu için seçimler olacak.

Senaryo 2.1.1

İki ayrı seçim: biri danışma kurulu, biri de Küresel Konsey yürütme organı için.

Senaryo 2.1.2

En iyi 9-21 adayın (mevcut koltuk aralığına bağlı olarak) Küresel Konsey yürütme organında yer aldığı ve bunu takip eden 70-100 üyenin danışma kurulunu oluşturduğu bir seçim veya seçim süreci.

Senaryo 2.2 Danışma Kurulu'nun Küresel Konsey yürütme organını seçmesi

Danışma kurulu önce seçilir, sonrasında Küresel Konsey yürütme organı olarak görev yapmak üzere grupları içerisinden 9-21 üyeyi (uygun olan koltuk sayısına göre) aday gösterir.

Üyelik

• Küresel Konsey çekirdek grubu toplam XX üyeye sahip olacak [sorusu yukarıda].
  • 9-13 üye
  • 17-21 üye
• Hiçbir sınırlama da dahil olmak üzere Küresel Konsey üyeliğine ilişkin olası sınırlamalar (aşağıdaki sorulara bakın).
• Küresel Konsey, oy hakkı olmayan üyeleri gözlemleyen en fazla 2 WMF veya WMF Mütevelli Heyeti'ne izin verebilir. Küresel Konsey bu gözlemci üyeler için uygun koşulları belirleyebilir.
• Küresel Konsey üyeleri raporlama komitelerinin veya alt-komitelerinin üyeleri olabilir. Bununla birlikte, Küresel Konsey'e raporlama yapan herhangi bir komite veya alt-komite Küresel Konsey üyeliğine sahip olmayacak, Küresel Konsey bağlantısına sahip olacaktır.
• Tüm oy kullanan üyeler, Küresel Konsey'in herhangi bir kararında bir (1) oya sahip olacak.
• Üyeler Wikimedia'ya bir bütün olarak hizmet eder, Wikimedia içindeki herhangi bir alt-grubun, bölgenin veya oluşumun temsilcisi olarak çalışmaz.
• Her üye iki yıl için görev yapar.

Üyeliğe ilişkin Sorular

Küresel Konsey içerisinde adil temsili, güç dengesini sağlamak ve çeşitliliği ve kapsayıcılığı teşvik etmek amacıyla aşağıdaki konularda görüşlerinizi bekliyoruz:

1. Hareket temsili açısından üyeliğe bazı sınırlamalar getirilmeli midir?

Lütfen bu sınırların potansiyel kriterleri hakkındaki görüşlerinizi paylaşın:

1. Bölgesel bir sınır -mesela tek bir bölgeden en fazla 3 kişi gibi- olmalı mı? Cevabınız evet ise lütfen durumu belirtin.
2. Bir ana proje veya varlık sınırı -mesela tek bir viki projeden veya iştirakten en fazla iki kişi gibi- olmalı mı? Cevabınız evet ise lütfen durumu belirtin.
3. Geniş dil toplulukları, projeler veya iştirakler için özel bir sınır -mesela en büyük 5 proje arasında en fazla 5 koltuk- olmalı mıdır? Cevabınız evet lütfen durumu belirtin.
4. Küresel Konsey üyeliği için başka bir farklı sınır olmalı mı? Cevabınız evet ise lütfen durumu açıklayın.

Seçim Süreci

• Her kısmın seçimine ilişkin tüm adaylıklar tek bir adaylık listesinde yapılır.
• Topluluk tarafından seçilen üyeler, devredilebilir tek bir oylama sistemi kullanılarak genel olarak seçilecektir.
• Seçilen koltuklar, her iştirakin 1 oy alacağı, devredilebilir tek bir oylama sistemi kullanılarak iştirakler tarafından seçilecektir.
• İştirak sıralamasında en üst sırada yer alan adaylar seçilecek ve aday listesinden çıkarılacaktır. Daha sonra topluluk sıralamasında en üst sıralarda yer alan adaylar seçilecek.
• Topluluk oylamasına uygunluk standartları, onaylanmış hareket standartlarıyla eşleşecektir.

Aday kriterleri ve sınırlamaları

• Adayların aday gösterilebilmeleri için WMF Mütevelli Heyeti seçimlerinde seçmen uygunluk kriterlerini karşılamaları gerekmektedir.
• Adaylar WMF'den, iştirakinden veya ağlarından ödeme alan, personel/yüklenici olabilir; ancak bu bilgiyi seçimin başında açıkça açıklamaları gerekir
• Üyeler, görevlerinden istifa etmedikçe görev süreleri içerisinde ödeme alan çalışan konumunda alamaz.
• Üyeler, küresel konsey üyesi olarak yalnızca peş peşe dört yıl (iki tam görev süresine eşit) görev yapabilir. Bir üyenin görev süresinin art arda gelmemesi için altı aylık süre aranır.
• Adayların topluluk içinde iyi durumda olmaları gerekir (yani şu anda uzaklaştırılmamış veya katılımları başka şekilde engellenmemiş olmalıdır).
• Üyelerin Küresel Konsey etkinliklerine düzenli olarak katılmaları beklenir.
• Üyeler, gizlilik sözleşmesi de dahil olmak üzere uygun özel bilgi politikalarının şartlarını imzalamaya ve bunlara uymaya istekli olmalıdır.

Sınırlamalar ve Tedbirler

[Gerekli sınırlama/tedbir düzeyi bunlara bağlı olarak değişeceğinden, yetki ve sorumluluklar konusunda daha fazla ilerleme kaydedildikten sonra yazılacaktır.]

İleri okuma

• Foundationwiki üzerinde bu tasarı bölümü için harici yasal geri bildirimi
• Foundationwiki üzerinde bu tasarı bölümü için Wikimedia Vakfı'nın yasal geri bildirimi
• Wikimedia Foundation's replies to the questions about legal responsibilities at foundationwiki (5 January 2024)