Plan roczny Wikimedia Foundation/2024-2025/Trendy zewnętrzne
 | Przedstawiamy szkic Planu rocznego. Jest on w trakcie tłumaczenia. |
Każdego roku Wikimedia Foundation udostępnia listę zewnętrznych trendów, które skłaniają nas do spojrzenia na zewnątrz i zadania sobie pytania: "Czego teraz potrzebuje od nas świat?". Analiza trendów wymaga od nas spojrzenia długoterminowego oraz ścisłego śledzenia i monitorowania tego, co wydaje się najważniejsze dla naszych projektów, nawet jeśli możemy mieć różne punkty widzenia na to, jak najlepiej zareagować. Biorąc pod uwagę nasze coraz bardziej złożone i szybko zmieniające się środowisko, nie jest to wyczerpująca lista zagrożeń i szans stojących przed ruchem Wikimedia, ale raczej kilka najbardziej palących kwestii, które naszym zdaniem stoją przed nami i które śledzimy od 2020 roku:
- Wyszukiwanie: Odbiorcy są zalewani informacjami i chcą, aby były one agregowane przez zaufane osoby.
- Treść: Twórcy mają wiele satysfakcjonujących i skutecznych sposobów dzielenia się wiedzą online.
- Dezinformacja: Prawdziwość treści jest bardziej kwestionowana niż kiedykolwiek wcześniej, a sztuczna inteligencja zostanie zmieniona w oręż.
- Regulacje: Wyzwania, zagrożenia i możliwości, które różnią się w zależności od jurysdykcji.
W tym roku podzielimy trendy w zakresie wyszukiwania i treści na dwie kategorie: zmiany w preferencjach konsumentów, które wpływają na wyszukiwanie i odkrywanie wiedzy online, oraz zmiany w zakresie miejsca i sposobu udostępniania wiedzy, które wpływają na motywacje autorów.
Trend 1 - Wyszukiwanie
Konsumenci są zalewani informacjami i chcą, aby były one agregowane przez zaufane osoby.
Pokolenie Z i młodsi milenialsi preferują krótkie, podsumowane informacje od "autentycznych" osobowości. Takie rozwiązania istnieją na większej liczbie platform niż kiedykolwiek wcześniej (np. Bluesky, Twitter/X, Substack, TikTok). TikTok nadal dominuje, rosnąc w globalnym użyciu i oferując więcej możliwości wyszukiwania. Wyszukiwarki internetowe pilotują nowe oferty AI, aby pozostać konkurencyjnymi, ale sukces tych funkcji jest nadal niepewny.
Spersonalizowana, oparta na algorytmach wiedza zyskuje na popularności. W zeszłorocznym badaniu trendów zewnętrznych zauważyliśmy tendencje użytkowników w kierunku aplikacji obsługujących treści multimedialne, takie jak wideo i audio. W tym roku widzimy, że coraz więcej osób woli uzyskiwać informacje z aplikacji, które oferują nie tylko bogate treści multimedialne, ale także wysoce spersonalizowane, algorytmicznie podawane treści w różnych rozrywkowych, łatwych do konsumpcji formatach. Konsumenci poszukują charyzmatycznych, podobnie myślących ludzi, którzy podzielają ich punkt widzenia, aby agregować i selekcjonować wiedzę.
Wiedza z obiektywnych źródeł (tj. wyszukiwarka internetowa) jest w ciągłym ruchu. Aby utrzymać zaangażowanie użytkowników, wyszukiwarki udostępniają nowe funkcje wyszukiwania wspomagane przez sztuczną inteligencję, które podsumowują wyniki. Mogą one stać się nowym paradygmatem dla wyszukiwania w sieci, poważniej wpływając na ruch kierowany do treści wydawców - lub mogą jeszcze nie zostać przyjęte. Sztuczna inteligencja nie jest jeszcze powszechnie wykorzystywana przez większość konsumentów jako substytut wyszukiwania w sieci (choć niektóre badania wskazują, że młodsi odbiorcy bardziej ufają ChatGPT niż Google).
Trend 2 - Treść
Twórcy mają wiele satysfakcjonujących i skutecznych sposobów dzielenia się wiedzą online.
Platformy internetowe aktywnie przyciągają zarówno ekspertów, jak i amatorów do tworzenia większej ilości treści, w tym wiedzy. Twórcy mają wiele możliwości wyboru sposobu i miejsca płynnego dzielenia się wiedzą z milionami konsumentów, jednocześnie czerpiąc korzyści finansowe i osobiste.
Dzielenie się wiedzą jest łatwiejsze i przyjemniejsze niż kiedykolwiek wcześniej. Nowe narzędzia do tworzenia treści w mediach społecznościowych, takie jak narzędzia do produkcji wideo i audio oraz generatywna sztuczna inteligencja, wcześniej dostępne tylko dla profesjonalistów, są teraz dostępne dla każdego. Nowe rodzaje mediów - krótkie filmy wideo, podcasty, memy, virale itp. - pozwalają na większą kreatywność i służą różnym trybom uczenia się.
Dzielenie się wiedzą jest bardziej satysfakcjonujące i potężniejsze niż kiedykolwiek wcześniej. Twórcy treści w mediach społecznościowych mają zaoferowane znaczące zachęty finansowe z bezpośrednich płatności i sponsoringu marek, zachęty społeczne z zaangażowania odbiorców (polubienia, komentarze, śledzenie) i mogą szybko i bezpośrednio gromadzić ogromny zasięgi, kształtując narrację dla globalnych odbiorców liczonych w milionach lub miliardach.
Trend 3 - dezinformacja
Prawdziwość treści jest kwestionowana bardziej niż kiedykolwiek wcześniej, a sztuczna inteligencja zostanie przekształcona w oręż.
Wojna informacyjna nasili się, a zaufanie do instytucji ulegnie dalszej erozji w 2024, największym roku wyborczym w historii świata. Bardzo kontrowersyjne wybory w połączeniu z rozprzestrzenianiem się długotrwałego konfliktu geopolitycznego zachęcą kandydatów politycznych, rządy i inne podmioty do wykorzystywania dezinformacji w Internecie w celu wpływania na wyniki wyborów i kształtowania globalnej opinii publicznej na temat konfliktów zbrojnych i ruchów społecznych.
Rosną zagrożenia dla praw człowieka. Fizyczne i prawne groźby wobec wolontariuszy i pracowników, którzy walczą z dezinformacją, wciąż się mnożą. Oskarżenia o stronniczość i bezczynność ze strony tych, których preferowane narracje nie dominują w Wikipedii, mogą być wspierane i wzmacniane przez dostawców dezinformacji.
Generatywna sztuczna inteligencja niesie ze sobą nowe wyzwania, ale także możliwości. Rządy znajdują się pod presją, aby przejąć kontrolę, ponieważ generatywna AI podsyca panikę moralną. Potencjalna wartość treści Wikimedia zarządzanych przez człowieka w świecie generatywnej AI jest znaczna, ale aby pozostać istotnym, musimy przezwyciężyć zagrożenia dla naszych treści i integralności społeczności.
Trend 4 - Regulacje
Regulacje stanowią wyzwania, zagrożenia i możliwości, które różnią się w zależności od jurysdykcji.
W świetle nowych regulacji dotyczących platform w UE i Wielkiej Brytanii stoimy teraz w obliczu bezprecedensowych wymogów zgodności, zwłaszcza w zakresie bezpieczeństwa dzieci i odpowiedzialnego korzystania ze sztucznej inteligencji. Powstrzymanie egzystencjalnie szkodliwego egzekwowania prawa - zwłaszcza w imię bezpieczeństwa dzieci - wymaga zwiększonej edukacji decydentów na temat naszego modelu.
Prawo jest bronią w ważnych jurysdykcjach. Pozwy składane w złej wierze przez osoby, którym nie podobają się zweryfikowane informacje pojawiające się na stronach Wikipedii, odnoszą sukcesy w niektórych krajach europejskich. Niektórzy urzędujący przywódcy nadużywają swoich uprawnień do uciszania i zastraszania przeciwników politycznych.
Niektórzy decydenci są zainteresowani tym, w jaki sposób Wikimedia wspiera interes publiczny i zrównoważony rozwój. W Unii Europejskiej niektórzy politycy postrzegają Wikipedię jako cyfrową infrastrukturę publiczną zasługującą na wsparcie, stającą się modelową platformą wykorzystania technologii do promowania dobra społecznego bez nieuzasadnionych obciążeń regulacyjnych. Organy ONZ pytają, w jaki sposób nasze projekty mogą przyczynić się do realizacji Celów Zrównoważonego Rozwoju.