Wikipedia to the Moon/FAQ/pl

From Meta, a Wikimedia project coordination wiki
This page is a translated version of the page Wikipedia to the Moon/FAQ and the translation is 67% complete.
Outdated translations are marked like this.
Start Faza 1: scenariusze Faza 2: głosowanie Faza 3: praca Faza 4: domknięcie O projekcie FAQ
  zakończona zakończona zakończona zakończona    

Zabawne w stronach FAQ jest to, że często publikuje się je zanim jeszcze ktokolwiek zada pytanie. W praktyce więc nie mogą to być pytania "często zadawane". Może powinniśmy raczej napisać listę "przewidywanych pytań"? Tak czy siak, poniżej znajdziesz listę takich właśnie pytań. Ta strona jest stroną wiki, więc nie krępuj się, zadaj własne. Dział komunikacji Wikimedia Deutschland będzie tu zaglądał regularnie i postara się odpowiedzieć na wszystkie.

Czy to jest żart?

Nie. My tak na poważnie.

Kto za tym stoi?

The Part-Time Scientists have been working on their Moon project since 2008. They have enlisted to the Google Lunar XPRIZE challenge. As the name suggests, the team started out as hobbyists. To this day, they are based in Berlin, working on their Moon rover, the landing module, trajectory, and a million other details. The team has grown to about a dozen people, now mostly working full-time as the project nears its finale. Their lead sponsor is Audi. They are also supported by a network of volunteer enthusiasts like former Apollo space program trajectory calculator Jack Crenshaw. The Part-Time Scientists have reached out to Wikimedia Deutschland, asking if the Chapter could arrange for preparing Wikipedia content for one 20 GB data disc. The main contacts at Wikimedia Deutschland for the Wikipedia challenge are Michael Jahn and Jan Apel, have a look at the About page.

Czemu zespół Part-Time Scientists chce zabrać Wikipedię na Księżyc?

They are great fans of Wikipedia! That’s the bottom line. Also, going to space is not only difficult, but needs teamwork and efficiency. That’s why space missions come with so-called payload, meaning that resources are combined and you take as many things with you as you can, mostly scientific experiments. The rover of the Part-Time Scientists will hold a couple of experiments, but they have capacity for data, too. When they started thinking about what data to take to the Moon, Wikipedia was a no-brainer to them. It’s like Voyager’s 1977 Golden Record, only with more knowledge, more cultural insights, more community. They also would like to see Wikipedia as a digital Rosetta Stone, being a key to reading humanity at the beginning of the third millenium.

Jak tłumaczy Karsten Becker, członek zespołu, Wikipedia zebrała najważniejsze elementy ludzkiej wiedzy w bardzo uporządkowanej formie. – To jak dokumentacja czasów współczesnych. Zabranie ze sobą w kosmos kopii ludzkiej wiedzy jest równoznaczne ze zarchiwizowaniem konkretnej chwili. Jeśli spojrzycie na Wikipedię za 10, 50 czy 100 lat, będzie wyglądała zupełnie inaczej. Uważamy, że dobrze będzie przygotować zdecentralizowaną kopię zapasową, której nie będzie można tak łatwo zmienić. No i zostawimy ją na Księżycu, żeby Obcy mieli coś ciekawego do czytania – mówi.

Jak Wikipedia w praktyce znajdzie się w kosmosie?

The mission of the Part-Time Scientists includes much more than building the rover and driving it on the Moon. They will join a commercial space flight, e. g. a rocket launch to orbit. From there, their own lunar lander module will travel to the Moon, the final task being to land safely and release the rover. Actually, there will be two rovers, for redundancy reasons.

Czemu nie możemy zabrać całej Wikipedii na Księżyc?

Wikipedia powstaje w niemal 300 wersjach językowych, w sumie zawiera prawie 40 milionów artykułów. Sama tylko angielskojęzyczna Wikipedia zawiera więcej danych, niż zmieściłoby się na dostępnym medium, którym jest ceramiczna płyta z danymi.

Czy nie można użyć jakiegoś innego medium o większej pojemności?

Warunki w przestrzeni kosmicznej nie sprzyjają większości nośników danych. Tradycyjne płyty CD czy DVD rozpadłyby się w kosmosie, bowiem składają się z warstw, a te rozkleiłyby się w warunkach ekstremalnych temperatur, braku przyciągania i próżni. Co innego nośnik wykonany z tworzyw ceramicznych. Poza tym trzeba brać pod uwagę rozmiary nośnika, jego masę i wytrzymałość. Nośnik ceramiczny spełnia wszystkie trzy wymagania.

A kto ma znaleźć tę płytę? Kosmici?

Pewnie nie, chociaż… kto to może wiedzieć? Nie, w tej wyprawie na Księżyc chodzi przede wszystkim o rozbudzenie pionierskiego ducha, ciekawości i zainteresowania przyszłością ludzkości. Symboliczny gest zabrania w tę podróż migawki z historii rodzaju ludzkiego traktujemy raczej jako pamiątkę dla przyszłych pokoleń, niż podarunek dla kosmitów. Być może nikt nigdy nie odnajdzie płyty, może nikt nie będzie umiał jej odczytać. Ale astronautyka prywatna dopiero raczkuje, może przyszłe pokolenia znów postawią stopę na Srebrnym Globie, czy to z powodów naukowych, biznesowych czy jako turyści. Nasza kapsuła czasu z Wikipedią będzie tam na nich czekała jako wyjątkowy dokument naszych czasów. Wyjątkowy, bowiem nad przesłaniem dla potomnych nigdy jeszcze nie pracowało tak wiele osób, reprezentujących tak wiele kulur, języków i spojrzeń na wiedzę.

Jak mogę pomóc? / Jak mogę dołączyć do projektu?

Edytuj! W zasadzie na wiki możesz dołączyć do dowolnej fazy projektu, już teraz możesz dodać coś od siebie do dyskusji nad scenariuszami.

Czy muszę mieć konto w Wikipedii, żeby wziąć udział?

Jak we wszystkich projektach Wikimedia, dobrze jest założyć konto, bo z zalogowanymi użytkownikami łatwiej jest nawiązać dialog. Ale nie potrzebujesz konta użytkownika, by wziąć udział w dyskusjach. Jeśli nie chcesz się logować, zamiast Twojej nazwy użytkownika Twój wkład zostanie podpisany Twoim numerem IP.

Jakie są etapy projektu?

If this is supposed to work as a community-driven process, we need to discuss first. What does it all mean? How should we move forward? This is phase 1, and it is open for contribution from day 1. Please discuss here. There need to be four phases altogether, because once you start a discussion you will always need to reach a conclusion, which we are planning to get in Wikipedia style, i. e. with a vote. The official part of curating the content for Wikipedia to the Moon will begin after that, in July 2016. Later that year, in the fourth and final phase, there will be time to deal with any issues or surprises that may or may not have come about in the process. The goal is to celebrate the International Volunteers Day on December 5 with our official time capsule. The rocket launch itself will not happen before Q4 of 2017, but payload needs to be prepared well in advance. For a detailled timetable see the About page.

Czy muszę ograniczać się do już zaproponowanych scenariuszy?

Nie, możesz też zaproponować własny. Ten projekt napędza społeczność. Nie wszystkie scenariusze przemówią do wszystkich. Zależy nam na dyskusji, ale także na modyfikowaniu istniejących scenariuszy.

Które języki zostaną uwiecznione na płycie wysyłanej na Księżyc?

To już będzie zależało od scenariusza, który społeczność wybierze. Nie możemy tego powiedzieć teraz, nim odbyła się dyskusja i nim zakończą się głosowania. Pamiętajmy jednak, że przy niemal 300 językach, w jakich Wikipedia gromadzi wiedzę, jej wielogłosowość jest tym, co czyni z niej wyjątkowy projekt. Jeśli chcemy by znalazło to odzwierciedlenie w naszej wiadomości do przyszłych pokoleń, powinniśmy myśleć o jak najszerszej reprezentacji, prawda?

Czemu ta strona jest po angielsku?

Meta-Wiki makes it possible for Wikipedians to contribute via their Single User Login. Since the project is designed to first discuss the basic ideas and get feedback, Meta-Wiki is a better choice than any of the language versions of Wikipedia. Language skills are always an issue with global discussion, because whichever language you choose, this will put some users in a better position to participate than others. The default language of Meta-Wiki is English, but the translation extension enables anybody to add page translations. Please feel free to translate! However, it will be impossible to translate ongoing discussions, because potentially every Wikipedian in the world may take part in the discussion and the volume of feedback cannot be followed simultaneously in many languages.

Co łazik zrobi z płytą, gdy już dotrze na powierzchnię Księżyca?

Płyta może pozostać w łaziku, bowiem musi zostać dobrze przytwierdzona i zabezpieczona, jeśli ma przetrwać procedurę lądowania. Może też zostać zrzucona na powierzchnię księżyca. Inżynierowie nie podjęli jeszcze ostatecznej decyzji.

Poza Wikipedią, czym zajmie się misja łazika?

The main challenge for the Part-Time Scientists is to land their rover safely, then move it at least 500 m and send images to earth. Their payload includes a number of scientific experiments like a small box in which plant growth under space conditions will be analyzed. Furthermore, it is planned to repeat an experiment from an earlier Apollo mission, double-checking results from a soil analysis.

Jaką rolę w tym projekcie grają Audi i Google?

There are several X Prize challenges, of which Google has created the Lunar challenge. Google is basically hosting the competition. They are not involved with what the project teams are doing. Audi, on the other hand, is the lead sponsor of the Part-Time Scientists. They have been working together for years on the rover design and technical aspects. You can visit their own joint mission website. There is no connection to our own Wikipedia challenge. The Part-Time Scientists have offered one data disc to us because they love Wikipedia. Neither Google nor Audi are involved in how we approach our Wikipedia challenge.

Czy jest już znana data startu rakiety?

Tak, prawdopodobnie w czwartym kwartale 2017 roku. Part-Time Scientists obecnie negocjują ostateczne okienko startowe. Ale rok 15. urodzin Wikipedii kończy się w grudniu 2016, a ładunek musi zostać przygotowany z dużym wyprzedzeniem. Stąd takie terminy.

Czy musimy zapłacić za zabranie Wikipedii na Księżyc?

Nie. To jest w prezencie, bez żadnych zobowiązań.

Co się stanie, jeśli łazik w ogóle nie wystartuje z Ziemi?

Trzymajmy kciuki, by wszystko poszło zgodnie z planem! Ale faktycznie coś może pójść nie tak, z miliona powodów. Było nie było to wielkie wyzwanie, więc możemy co najwyżej mieć nadzieję na sukces, pewności nie. W najgorszym razie misja może się nie odbyć lub się nie powieść. Jeśli mimo to naszej społeczności uda się przygotować kapsułę czasu, każdy będzie mógł ją wykorzystać. Treść Wikipedii dostępna jest na wolnej licencji. Nasza praca pozostanie gotowa dla kolejnych podobnych projektów. Może Księżyc to dopiero początek? – Zawsze chciałem polecieć na Marsa. Ale Księżyc też może być, jako pierwszy krok na drodze w kosmos – mówi Karsten Becker z zespołu Part-Time Scientists.

What kind of data disk is it, technically? How long will the disk last on the moon before the solar wind destroys it?

The disc that will be sent to the moon will be made out of a special ceramic which will last in space for 1000 years. Unlike CD’s and Blue Rays, which are composed of plastic layers which unglue in space, the composition of the ceramic disc makes it much more resistant to the conditions beyond earth's atmosphere.