Jump to content

Điều lệ Phong trào

From Meta, a Wikimedia project coordination wiki
This page is a translated version of the page Movement Charter and the translation is 100% complete.

Phong trào Wikimedia là một phong trào văn hóa xã hội, quốc tế, có tầm nhìn là mang kiến thức miễn phí đến với toàn thế giới. Điều lệ Phong trào Wikimedia (“Hiến chương”) này đặt ra các giá trị, nguyên tắc và cơ sở chính sách cho các cấu trúc của Phong trào Wikimedia, bao gồm vai trò và trách nhiệm của các thực thể mới và hiện tại cũng như của các cơ quan đưa ra quyết định về tầm nhìn chung về kiến ​​thức tự do. Hiến chương này áp dụng cho tất cả mọi người và mọi thứ có liên quan chính thức với Phong trào Wikimedia: tất cả những cá nhân và tổ chức tham gia, các tổ chức phong trào, dự án, cũng như các không gian trực tuyến và ngoại tuyến.

Bằng cách định nghĩa Phong trào Wikimedia và các giá trị của nó, Hiến chương này nhằm mục đích giúp các bên liên quan dễ dàng cộng tác với nhau hơn theo cách thúc đẩy tầm nhìn của Phong trào Wikimedia. Điều này sẽ giúp:

  • xây dựng chiến lược tăng trưởng, mở rộng và các khả năng trong tương lai để đảm bảo tiếp tục sáng tạo và sẵn có kiến ​​thức miễn phí;
  • hướng dẫn ra quyết định;
  • giảm xung đột và thúc đẩy sự hài hòa và gắn kết mang tính xây dựng giữa các bên liên quan
  • bảo vệ quyền của nhà tài trợ và lợi ích tài chính của các thực thể khác nhau bao gồm Phong trào Wikimedia; và
  • mang lại cảm giác thân thuộc.

Điều lệ này có thể được sửa đổi nếu cần thiết, theo phần Sửa đổi.

Nguyên tắc và Giá trị của Phong trào Wikimedia

Phong trào Wikimedia dựa trên và hưởng ứng cách tiếp cận thực tế, có thể kiểm chứng, cởi mở và toàn diện để chia sẻ kiến ​​thức. Mọi việc ra quyết định trong Phong trào Wikimedia cần phải được thực hiện trên cơ sở và phản ánh những nguyên tắc và giá trị chung này.

Những nguyên tắc chung này bao gồm những nguyên tắc đã có ngay từ đầu của Phong trào Wikimedia — cấp phép mở và miễn phí, tự tổ chức và cộng tác cũng như thông tin thực tế và có thể kiểm chứng — và mở rộng đến những giá trị chung cần thiết để phát triển cho tương lai của chúng ta. Những nguyên tắc và giá trị này công nhận việc chia sẻ kiến ​​thức là một nỗ lực hợp tác sâu sắc.

Phong trào Wikimedia là một phong trào đa dạng, tuy nhiên phong trào này bao gồm ba nguyên tắc cơ bản. Những nguyên tắc cơ bản này là:

Cấp phép mở và miễn phí

Phong trào Wikimedia sử dụng giấy phép mở để chia sẻ mọi thứ tạo ra, bao gồm nhưng không giới hạn ở văn bản, phương tiện, dữ liệu và phần mềm để sử dụng, phân phối và cải tiến thêm. Một số nội dung bên ngoài được chia sẻ theo nhiều giấy phép khác nhau cũng được cung cấp để sử dụng theo giấy phép mở. Phong trào Wikimedia cam kết tăng cường tầm nhìn của mình bằng cách mở rộng các lĩnh vực kiến ​​thức miễn phí, bằng cách tích hợp các dạng kiến ​​thức mới và đang phát triển, cũng như bằng cách tăng cường tính đa dạng của nội dung.

Tự tổ chức và hợp tác

Phong trào Wikimedia dựa trên sự lãnh đạo phân tán. Bắt đầu với cơ sở tình nguyện viên, Phong trào Wikimedia giao phó phần lớn các quyết định và hoạch định chính sách cho các thành viên cá nhân và tổ chức ở mức độ tham gia trực tiếp nhất hoặc thấp nhất có thể. Các cộng đồng trực tuyến và ngoại tuyến trên toàn thế giới thường tự đưa ra quyết định thông qua nguyên tắc bổ trợ. Phong trào Wikimedia khuyến khích sự sáng tạo, nhận trách nhiệm và hợp tác trong việc giải quyết vấn đề và thực hiện các giá trị của Hiến chương này.

Thông tin thực tế và có thể kiểm chứng

Nội dung của Phong trào Wikimedia nhằm mục đích thể hiện hiện thực. Các định nghĩa về độ nổi bật hoặc tính trung lập có thể khác nhau giữa các phần khác nhau của Phong trào Wikimedia, nhưng mục tiêu là cung cấp kiến ​​thức chất lượng cao. Phong trào Wikimedia trân trọng các nguồn, đánh giá ngang hàng và sự đồng thuận. Phong trào Wikimedia tích cực tránh mọi thành kiến, lỗ hổng kiến ​​thức cũng như thông tin sai lệch và thông tin xuyên tạc.

Ngoài ba nguyên tắc cơ bản, Hiến chương này còn công nhận các giá trị là trọng tâm của quản trị tốt. Những giá trị này là:

Quyền tự trị

Phong trào Wikimedia cố gắng hoạt động độc lập, tập trung và được hướng dẫn bởi tầm nhìn kiến ​​thức tự do của mình và không bị cản trở bởi sự thiên vị hoặc thiên vị. Phong trào Wikimedia từ chối cho phép các ảnh hưởng thương mại, chính trị, tiền tệ hoặc quảng cáo khác làm ảnh hưởng đến tầm nhìn của mình dưới bất kỳ hình thức nào.

Công bằng

Phong trào Wikimedia nhận thấy rằng nhiều cộng đồng và thành viên phải đối mặt với nhiều thách thức khác nhau đối với sự công bằng về kiến ​​thức. Phong trào Wikimedia cố gắng trao quyền cho các cộng đồng này và các thành viên để vượt qua sự bất bình đẳng về kiến ​​thức, xã hội, chính trị và các hình thức khác về kiến ​​thức. Phong trào Wikimedia thực hiện các biện pháp tích cực, chẳng hạn như phân bổ tài nguyên, để thúc đẩy và đạt được sự công bằng về kiến ​​thức thông qua quản trị phi tập trung và trao quyền cho cộng đồng.

Sự hòa nhập

Các dự án Wikimedia được phát triển bằng nhiều ngôn ngữ, phản ánh nhiều khu vực và nền văn hóa. Mọi hoạt động đều dựa trên sự tôn trọng lẫn nhau về tính đa dạng của những người tham gia Phong trào Wikimedia. Sự tôn trọng này được thực thi thông qua các biện pháp hỗ trợ sự an toàn và hòa nhập. Phong trào Wikimedia cung cấp một không gian chung đa dạng, nơi tất cả những ai chia sẻ tầm nhìn và giá trị của Phong trào Wikimedia đều có thể tham gia và đồng sáng tạo. Không gian hòa nhập này thúc đẩy khả năng tiếp cận thông qua công nghệ hỗ trợ cho các nhu cầu đặc biệt đa dạng.

Sự an toàn

Phong trào Wikimedia ưu tiên sự an toàn, bảo mật và quyền riêng tư của những người tham gia. Phong trào Wikimedia tìm cách đảm bảo một môi trường an toàn thúc đẩy sự đa dạng, hòa nhập, công bằng và hợp tác, những điều cần thiết để tham gia vào kiến ​​thức miễn phí trong hệ sinh thái thông tin trực tuyến. Ưu tiên hàng đầu của Phong trào Wikimedia là tìm cách đảm bảo an toàn trong cả không gian trực tuyến và ngoại tuyến. Ưu tiên này được nâng cao bằng cách triển khai và thực thi các quy tắc ứng xử toàn diện cũng như đầu tư các nguồn lực cần thiết để hỗ trợ các hoạt động này.

Trách nhiệm giải trình

Phong trào Wikimedia tự chịu trách nhiệm thông qua sự lãnh đạo của cộng đồng với tư cách đại diện trong các dự án Wikimedia và Các Cơ quan Phong trào Wikimedia. Trách nhiệm giải trình này được thực hiện thông qua việc ra quyết định minh bạch, đối thoại, thông báo công khai, báo cáo các hoạt động và duy trì Trách nhiệm chăm sóc.

Kiên cường

Phong trào Wikimedia phát triển nhờ đổi mới và thử nghiệm, đồng thời liên tục đổi mới tầm nhìn của mình về nền tảng kiến ​​thức miễn phí có thể là gì, đồng thời tiếp tục tôn trọng các giá trị và nguyên tắc của Hiến chương này. Phong trào Wikimedia theo đuổi các chiến lược và thực tiễn hiệu quả để thực hiện tầm nhìn của mình, đồng thời hỗ trợ và thúc đẩy các chiến lược và thực tiễn này bằng bằng chứng dựa trên số liệu có ý nghĩa nếu có thể.

Cá nhân đóng góp

Những người đóng góp cá nhân là cốt lõi của Phong trào Wikimedia. Những người đóng góp có quyền tự chủ với tư cách cá nhân để đóng góp cho tầm nhìn và hoạt động của Phong trào Wikimedia bằng kiến ​​thức, chuyên môn, thời gian và sức lực của họ, trực tuyến hoặc ngoại tuyến. Những người đóng góp cá nhân tạo và quản lý nội dung; thực hiện các nhiệm vụ hành chính; tham gia vào các ủy ban tình nguyện; tổ chức sự kiện; và tham gia vào các hoạt động khác trong Phong trào Wikimedia.

Tình nguyện viên

Những người hoạt động với tư cách tình nguyện viên không nhận được tiền lương cho những nỗ lực này; tuy nhiên, tình nguyện viên có thể nhận được sự công nhận hoặc hỗ trợ dưới nhiều hình thức khác. Sự tham gia tự nguyện bị ảnh hưởng bởi khả năng tiếp cận các nguồn lực và các rào cản khác.

Những người đóng góp cá nhân và các tình nguyện viên khác cam kết thực hiện các hoạt động cá nhân hoặc tập thể trong Phong trào Wikimedia dựa trên sở thích cá nhân và phải được trao quyền tham gia bất cứ khi nào có thể.

Quyền

  • Tình nguyện viên có quyền được bảo vệ khỏi sự quấy rối (ví dụ: Quy tắc ứng xử chung (UCoC), Nguyên tắc chăm sóc) trên các trang web của Phong trào Wikimedia, cũng như tại các sự kiện trực tuyến và trực tiếp do bất kỳ Cơ quan Phong trào Wikimedia nào tổ chức.
  • Tình nguyện viên có quyền tham gia vào các dự án và cộng đồng một cách công bằng. Tất cả những người đóng góp và tình nguyện viên khác đều có quyền nghỉ giải lao hoặc ngừng tham gia khi họ thấy phù hợp.

Trách nhiệm

  • Tất cả những người đóng góp và tình nguyện viên khác phải tuân theo các chính sách của Phong trào Wikimedia áp dụng cho họ khi đóng góp và thực hiện các hoạt động tình nguyện.
  • Tất cả những người đóng góp và các tình nguyện viên khác đều chịu trách nhiệm về hành động và chịu trách nhiệm về những đóng góp của mình cho các dự án Wikimedia.

Cộng đồng Wikimedia

Cộng đồng Phong trào Wikimedia là những nhóm người đóng góp trực tuyến và ngoại tuyến để xây dựng và nâng cao tầm nhìn của Phong trào Wikimedia. Những cộng đồng như vậy bao gồm những người tham gia cá nhân, nhân viên được trả lương và đại diện từ các tổ chức đối tác phù hợp với tầm nhìn của Phong trào Wikimedia. Các cộng đồng của Phong trào Wikimedia bao gồm nhưng không giới hạn ở các cộng đồng dự án, cộng đồng địa lý, cộng đồng ngôn ngữ và cộng đồng công nghệ/nhà phát triển. Phong trào Wikimedia được hình thành, phát triển và duy trì bởi công việc tập thể, cá nhân và thành viên của cộng đồng.

Các cộng đồng dự án Wikimedia có quyền tự chủ trong việc thiết lập các chính sách cho các dự án riêng lẻ của họ, miễn là các chính sách đó phù hợp với Điều lệ này và khuôn khổ các chính sách toàn cầu.[1] Quyền tự chủ này cho phép các cá nhân và cộng đồng thử nghiệm và phát triển các phương pháp tiếp cận xã hội và công nghệ mới. Các cộng đồng này dự kiến ​​sẽ mở[2] về quản trị, quy trình và hoạt động của họ, để mọi người trong Phong trào Wikimedia có thể làm việc cùng nhau như một cộng đồng toàn cầu trong một cách công bằng và không thiên vị. Hầu hết mọi quyết định được đưa ra đối với các dự án Wikimedia riêng lẻ đều do những người đóng góp tình nguyện đưa ra, với tư cách cá nhân hoặc theo nhóm quan tâm.[3]

Quyền

  • Các cộng đồng dự án Wikimedia có quyền kiểm soát biên tập đối với nội dung trong các dự án Wikimedia cá nhân của họ. Khuôn khổ chính sách toàn cầu, bao gồm Điều khoản sử dụng cho các trang web của dự án Wikimedia, thiết lập quyền kiểm soát biên tập này.
  • Các cộng đồng Wikimedia có trách nhiệm phát triển quy trình kiểm duyệt và giải quyết tranh chấp của riêng họ trong phạm vi và phù hợp với phạm vi của các chính sách toàn cầu.[4]

Trách nhiệm

  • Các cộng đồng Phong trào Wikimedia nên khuyến khích sự tham gia vào các hoạt động và quản trị của họ. Bất kỳ ai tuân thủ các chính sách toàn cầu và có đủ sự quan tâm, thời gian và kỹ năng đều nên được khuyến khích tham gia.
  • Các cộng đồng Phong trào Wikimedia phải công bằng và bình đẳng trong quản trị và thực thi chính sách để hoàn thành tầm nhìn của Phong trào Wikimedia và duy trì sức khỏe tổng thể.
  • Các chính sách và hướng dẫn của cộng đồng Wikimedia Movement phải dễ dàng truy cập và thực thi.

Cơ quan vận động của Wikimedia

Các tình nguyện viên và cộng đồng của Phong trào Wikimedia thành lập các tổ chức để hỗ trợ và điều phối các hoạt động của họ. Trong Điều lệ này, các tổ chức này được gọi là Cơ quan Phong trào Wikimedia, bao gồm các Tổ chức Phong trào Wikimedia, Quỹ Wikimedia và Hội đồng Toàn cầu. Hội đồng Toàn cầu và Quỹ Wikimedia là những cơ quan quản lý cao nhất, cả hai đều có mục đích và trách nhiệm cụ thể riêng.

Để những người đóng góp có nguồn lực hạn chế và ít được đại diện có thể tham gia một cách có ý nghĩa vào các dự án Wikimedia và các hoạt động khác của Phong trào Wikimedia, các cộng đồng Wikimedia và các Cơ quan Phong trào nên tìm cách giảm bớt các rào cản tham gia. Các Cơ quan Phong trào Wikimedia không có quyền kiểm soát biên tập đối với các dự án hoặc lĩnh vực nội dung cụ thể. Tất cả các Cơ quan Phong trào của Wikimedia đều có Trách nhiệm Chăm sóc đối với cộng đồng Wikimedia mà họ làm việc cùng.

Cơ chế giải quyết tranh chấp độc lập sẽ[5] được tạo ra để giải quyết những xung đột mà các cơ chế Phong trào Wikimedia hiện tại không thể giải quyết hoặc khi các bên liên quan không thể xử lý các quyết định đó vì những lý do ngoài tầm kiểm soát của họ. Trong trường hợp không có cơ chế này, Wikimedia Foundation hoặc đại diện được lựa chọn của nó sẽ đảm nhận trách nhiệm này.

Các tổ chức phong trào Wikimedia

Các tổ chức Phong trào Wikimedia là các nhóm có tổ chức tồn tại để tạo điều kiện cho kiến ​​thức mở và tự do phát triển trong một bối cảnh địa lý hoặc chủ đề nhất định. Các Tổ chức Phong trào Wikimedia hoạt động phù hợp với tầm nhìn của Phong trào Wikimedia và bao gồm các chi nhánh, trung tâm và các nhóm khác của Wikimedia mà Hội đồng Toàn cầu[6] hoặc các ủy ban được chỉ định đã được công nhận chính thức.

Có bốn loại Tổ chức Phong trào Wikimedia khác nhau:

  1. Wikimedia Chapter là các chi hội là các tổ chức độc lập được thành lập để hỗ trợ và quảng bá các dự án Wikimedia ở một khu vực địa lý cụ thể.
  2. Các tổ chức Chuyên đề Wikimedia là các chi hội tổ chức độc lập được thành lập để hỗ trợ và quảng bá các dự án Wikimedia trong một chủ đề hoặc trọng tâm cụ thể.
  3. Nhóm người dùng Wikimedia là các chi hội đơn giản và linh hoạt có thể được tổ chức theo khu vực hoặc chủ đề.
  4. Trung tâm Wikimedia là các tổ chức được thành lập bởi các chi hội dành cho khu vực hoặc theo chủ đề[7] hỗ trợ, cộng tác và điều phối.

Các tổ chức Phong trào Wikimedia là một cách quan trọng để các cộng đồng Phong trào Wikimedia có thể tổ chức trong Phong trào Wikimedia để thực hiện các hoạt động và nỗ lực hợp tác. Các tổ chức Phong trào Wikimedia có thể tuyển dụng các chuyên gia để hỗ trợ sứ mệnh của tổ chức cũng như tầm nhìn về kiến ​​thức tự do. Thông thường, sự hỗ trợ này được cung cấp bằng cách khuếch đại và hỗ trợ công việc của các tình nguyện viên.

Quản trị

Được hướng dẫn bởi Giá trị Phong trào, Nguyên tắc Ra Quyết định và các tiêu chuẩn do Hội đồng Toàn cầu thiết lập, cơ quan của Tổ chức Phong trào Wikimedia có thể quyết định thành phần và quản trị của mình tùy theo bối cảnh và nhu cầu trong đó nó hoạt động. Người ra quyết định trong Tổ chức Phong trào Wikimedia là hội đồng quản trị của tổ chức hoặc một cơ quan tương tự và chịu trách nhiệm trước nhóm mà hội đồng đó hoặc cơ quan tương tự đại diện—ví dụ: cơ quan thành viên của tổ chức đó.

Trách nhiệm

Trách nhiệm của các Tổ chức Phong trào Wikimedia bao gồm:

  • thúc đẩy tính bền vững của các cộng đồng Phong trào Wikimedia mà tổ chức thành viên dự định hỗ trợ;
  • tạo điều kiện cho sự hòa nhập, công bằng và đa dạng trong cộng đồng của họ;
  • duy trì Quy tắc Ứng xử Chung (UCoC); và
  • phát triển quan hệ đối tác và hợp tác trong lĩnh vực họ quan tâm.

Vì nhiều lý do, bao gồm cả việc phân bổ tài nguyên trong Phong trào Wikimedia, các Tổ chức Phong trào Wikimedia nên minh bạch hóa công việc và hoạt động của mình bằng cách cung cấp báo cáo có thể truy cập công khai.

Các tổ chức của Phong trào Wikimedia có thể chọn phát triển tính bền vững tài chính của mình thông qua tạo doanh thu bổ sung, từ đó nâng cao năng lực tổng thể của Phong trào Wikimedia. Khi cần thiết, những nỗ lực tạo doanh thu như vậy phải được phối hợp với các Cơ quan Phong trào Wikimedia khác, bao gồm Quỹ Wikimedia và Hội đồng Toàn cầu.

Quỹ Wikimedia

Quỹ Wikimedia (WMF) là tổ chức phi lợi nhuận đóng vai trò là người quản lý và hỗ trợ chính cho nền tảng và công nghệ kiến thức miễn phí của Phong trào Wikimedia. Sứ mệnh của Wikimedia Foundation là trao quyền và thu hút mọi người trên khắp thế giới thu thập và phát triển nội dung giáo dục theo giấy phép miễn phí hoặc ở phạm vi công cộng, cũng như phổ biến nội dung đó một cách hiệu quả và trên toàn cầu.

Quỹ Wikimedia nên điều chỉnh hoạt động của mình theo định hướng chiến lược và chiến lược toàn cầu của Hội đồng Toàn cầu. Tuân theo các giá trị của Phong tràoCác nguyên tắc Ra quyết định cũng như sứ mệnh của WMF, Quỹ Wikimedia được kỳ vọng sẽ đóng góp vào việc phân bổ quyền lãnh đạo và trách nhiệm trong Phong trào Wikimedia. Vì những lý do tương tự, Quỹ Wikimedia cũng dự kiến ​​sẽ nỗ lực hướng tới việc phân phối tài nguyên một cách công bằng, chẳng hạn như những tài nguyên do Hội đồng Toàn cầu thành lập với sự tham vấn của các bên liên quan.

Quản trị

Được hướng dẫn bởi Giá trị Chuyển độngCác nguyên tắc Ra quyết định, Quỹ Wikimedia có thể quyết định thành phần và quản trị theo Điều lệ này cũng như bối cảnh và nhu cầu mà nó hoạt động. Quỹ Wikimedia hợp tác chặt chẽ với Hội đồng Toàn cầu, đặc biệt là về các vấn đề có tác động toàn cầu hoặc trên toàn phong trào đối với Phong trào Wikimedia.

Trách nhiệm

Trách nhiệm của Quỹ Wikimedia bao gồm nhưng không giới hạn ở:

  • Vận hành các dự án Wikimedia, bao gồm lưu trữ, phát triển và bảo trì phần mềm cốt lõi; thiết lập Điều khoản sử dụng và các chính sách rộng rãi khác trên toàn phong trào; thực hiện các chiến dịch gây quỹ; tôn trọng và hỗ trợ quyền tự chủ của cộng đồng và nhu cầu của các bên liên quan; và tham gia vào bất kỳ hoạt động nào khác để các dự án Wikimedia có thể dễ dàng truy cập và phù hợp với tầm nhìn;
  • Hỗ trợ các hoạt động có lập trình cho Phong trào Wikimedia; và
  • Nghĩa vụ pháp lý, bao gồm quản lý thương hiệu Wikimedia; cung cấp các chính sách cung cấp cơ cấu để cho phép các dự án chạy; đảm bảo tuân thủ pháp luật; giải quyết các mối đe dọa pháp lý; và tăng cường sự an toàn của tình nguyện viên.

Hội đồng Toàn cầu

Hội đồng Toàn cầu[8] là một cơ quan ra quyết định hợp tác và mang tính đại diện tập hợp các thành viên đa dạng quan điểm nhằm thúc đẩy tầm nhìn của Phong trào Wikimedia. Hội đồng Toàn cầu hoạt động cùng với Quỹ Wikimedia và các Tổ chức Phong trào Wikimedia khác để thúc đẩy một môi trường hòa nhập và hiệu quả cho Phong trào Wikimedia nói chung và cho tất cả các bên liên quan có liên quan.

Mục đích

Hội đồng Toàn cầu đóng vai trò như một diễn đàn nơi hội tụ các quan điểm khác nhau của Phong trào Wikimedia, từ đó đóng vai trò then chốt trong việc định hình quỹ đạo tương lai của Phong trào Wikimedia. Hội đồng Toàn cầu tìm cách đảm bảo tính phù hợp và tác động liên tục của Phong trào Wikimedia trong một thế giới luôn thay đổi thông qua các chức năng lập kế hoạch chiến lược, hỗ trợ các Tổ chức Phong trào Wikimedia, phân phối tài nguyên và tiến bộ công nghệ.

Các quyết định được đưa ra tốt hơn và phản ánh nhu cầu cũng như ưu tiên của cộng đồng toàn cầu khi có nhiều tiếng nói và kinh nghiệm từ Phong trào Wikimedia đại diện và tham gia vào quá trình ra quyết định ở cấp cao nhất. Bằng cách bầu chọn và lựa chọn đa số thành viên của Hội đồng Toàn cầu từ cơ sở tình nguyện của Phong trào Wikimedia, Hội đồng Toàn cầu thúc đẩy ý thức sở hữu và tin tưởng mạnh mẽ hơn, đồng thời nỗ lực hướng tới tầm nhìn của Phong trào Wikimedia về kiến ​​thức tự do. Để hỗ trợ sự hòa nhập và đại diện cho các quan điểm đa dạng, tư cách thành viên của Hội đồng Toàn cầu không nên bị chi phối bởi bất kỳ nhân khẩu học cụ thể nào, bao gồm nhưng không giới hạn ở bất kỳ nhân khẩu học dựa trên ngôn ngữ, địa lý hoặc dự án nào.

Quản trị

Được hướng dẫn bởi Giá trị Phong tràoNguyên tắc Ra Quyết định, cơ quan của Hội đồng Toàn cầu có thể quyết định thành phần và quản trị phù hợp với bối cảnh và nhu cầu mà Hội đồng Toàn cầu hoạt động. Hội đồng Toàn cầu cũng quyết định các chi tiết về thủ tục của riêng mình. Các thủ tục này bao gồm nhưng không giới hạn ở: cấu trúc Hội đồng Toàn cầu, tư cách thành viên, quy trình ra quyết định, trách nhiệm và trách nhiệm giải trình cũng như các cơ chế để thu hút những tiếng nói mới và ít được lắng nghe.

Chức năng

Hội đồng Toàn cầu tập trung vào bốn chức năng và lĩnh vực ra quyết định có tác động trực tiếp đến cộng đồng Phong trào Wikimedia và các bên liên quan. Hội đồng Toàn cầu có quyền ra quyết định đối với tất cả các chức năng của mình được quy định trong Hiến chương này. Các thành viên của Hội đồng Toàn cầu chịu trách nhiệm về các quyết định và hành động của Hội đồng Toàn cầu thông qua quá trình bầu cử và tuyển chọn.

Hội đồng toàn cầu bầu ra Ban Hội đồng toàn cầu, chịu trách nhiệm điều phối[9] và đại diện cho Hội đồng toàn cầu theo quy định của Hiến chương này và các quyết định của Hội đồng toàn cầu. Ban Hội đồng Toàn cầu phê chuẩn việc thành lập và hoạt động của các ủy ban của Hội đồng Toàn cầu cũng như tư cách thành viên của họ. Các ủy ban của Hội đồng Toàn cầu này xác định thành phần và cách thức hoạt động của riêng họ, đồng thời có thể bổ nhiệm thêm các thành viên không phải là thành viên của Hội đồng Toàn cầu để đóng góp cho công việc của họ. Hội đồng Toàn cầu có ít nhất bốn ủy ban, chịu trách nhiệm riêng về từng chức năng trong số bốn chức năng được nêu trong Điều lệ này.

Lập kế hoạch Chiến lược

Hội đồng Toàn cầu chịu trách nhiệm phát triển chiến lược dài hạn[10] định hướng cho Phong trào Wikimedia. Định hướng chiến lược sẽ đóng vai trò là nền tảng cho các quyết định của Hội đồng Toàn cầu và là hướng dẫn cho việc sắp xếp thứ tự ưu tiên của các sáng kiến ​​nhằm đạt được các mục tiêu chiến lược. Tất cả các Cơ quan Phong trào Wikimedia được kỳ vọng sẽ hỗ trợ định hướng chiến lược do Hội đồng Toàn cầu thiết lập và kết hợp nó vào các chương trình và hoạt động của họ. Dựa trên định hướng chiến lược như vậy, Hội đồng Toàn cầu cũng đề xuất các ưu tiên chiến lược toàn cầu hàng năm cho Phong trào Wikimedia. Hội đồng Toàn cầu phát triển định hướng chiến lược với sự tham vấn của tất cả các bên liên quan trong và ngoài Phong trào Wikimedia.

Hỗ trợ các Tổ chức Phong trào Wikimedia

Hội đồng Toàn cầu thiết lập các tiêu chuẩn cho hoạt động của các chi nhánh của Wikimedia[11] và các trung tâm Wikimedia. Để đạt được điều này, Hội đồng Toàn cầu và ủy ban của nó thiết lập và giám sát các quy trình công nhận/hủy công nhận của các chi nhánh và trung tâm này[12]; tìm cách đảm bảo rằng các Tổ chức Phong trào Wikimedia tuân thủ các tiêu chuẩn của tổ chức; hỗ trợ giải quyết xung đột nhằm duy trì mối quan hệ hợp tác và tôn trọng trong Phong trào Wikimedia; và đơn giản hóa việc truy cập vào tài nguyên (tài chính, con người, kiến ​​thức và những thứ khác) để được hỗ trợ và trao quyền công bằng hơn cho các cộng đồng Phong trào Wikimedia.

Phân phối Tài nguyên

Hội đồng Toàn cầu thiết lập và đánh giá định kỳ các tiêu chuẩn và hướng dẫn về phân bổ quỹ một cách công bằng[13] trong Phong trào Wikimedia phù hợp với định hướng chiến lược. Các tiêu chuẩn và hướng dẫn này sẽ tuân thủ Nguyên tắc ra quyết định. Hơn nữa, Hội đồng Toàn cầu và các ủy ban của nó quyết định việc phân bổ tài trợ cho các cộng đồng Phong trào Wikimedia và các Tổ chức Phong trào Wikimedia; xác định các mục tiêu và thước đo trên toàn phong trào phù hợp với các ưu tiên đặt ra trong định hướng chiến lược; xác định phân bổ kinh phí theo khu vực, theo chủ đề và các nguồn tài trợ khác; và xem xét các kết quả của chương trình toàn cầu.[14]

Tiến bộ Công nghệ

Hội đồng Toàn cầu điều phối các bên liên quan khác nhau tập trung vào công nghệ của Phong trào Wikimedia,[15] và đưa ra lời khuyên cũng như hướng dẫn về tiến bộ công nghệ. Hội đồng Toàn cầu hỗ trợ và tư vấn cho Quỹ Wikimedia trong việc ưu tiên các thay đổi công nghệ,[16] bao gồm việc mở hoặc đóng các dự án ngôn ngữ Wikimedia và giúp Phong trào Wikimedia rộng hơn hiểu được các ưu tiên công nghệ như đã đặt ra trước theo định hướng chiến lược. Hội đồng Toàn cầu sẽ thực hiện các chức năng này với sự cộng tác của các Cơ quan Phong trào Wikimedia và những người đóng góp kỹ thuật trực tuyến.[17][18]

Sáng tạo ban đầu và mở rộng trong tương lai

Hội đồng Toàn cầu đầu tiên sẽ có 25 thành viên. Trong đó, 12 thành viên sẽ được cộng đồng Wikimedia bầu chọn; tám thành viên sẽ được lựa chọn thông qua các chi nhánh của Wikimedia; một thành viên của Quỹ Wikimedia; và bốn thành viên còn lại sẽ do Hội đồng toàn cầu trực tiếp bổ nhiệm nhằm mục đích nâng cao chuyên môn và tính đa dạng trong số thành viên của mình.

Hội đồng Toàn cầu chọn hai mươi phần trăm (20%) thành viên của mình để phục vụ trong Ban Hội đồng Toàn cầu.

Với kinh nghiệm thu được qua quá trình thiết lập và quy trình ban đầu, Hội đồng Toàn cầu sẽ xem xét các hoạt động và cơ chế nội bộ để đổi mới, thích ứng và phát triển với tư cách là Cơ quan Phong trào Wikimedia. Ít nhất 3 năm một lần:

  • Hội đồng Toàn cầu, phối hợp với các bên liên quan của Phong trào Wikimedia, tiến hành đánh giá hoạt động của nó. Việc đánh giá sẽ bao gồm việc xem xét liệu việc mở rộng các chức năng của Hội đồng Toàn cầu và phạm vi ra quyết định của Hội đồng Toàn cầu có phù hợp và khả thi trong nhiệm kỳ tiếp theo của Hội đồng Toàn cầu hay không.
  • Hội đồng Toàn cầu xem xét nhu cầu của Phong trào Wikimedia để xác định xem số lượng thành viên hiện tại của Hội đồng Toàn cầu có tương thích với trách nhiệm của mình hay không. Hội đồng Toàn cầu có thể quyết định mở rộng hoặc thu hẹp quy mô của mình sau khi xem xét lại. Hội đồng toàn cầu có thể có tối đa 100 thành viên.
    • Nếu Hội đồng Toàn cầu và các bên liên quan khác chọn tăng quy mô thành viên của Hội đồng Toàn cầu để dần dần xây dựng cơ sở đa dạng và kinh nghiệm rộng hơn, họ có thể làm như vậy với khoảng thời gian lên tới 25 thành viên nữa sau mỗi 18 tháng cho đến khi Hội đồng Toàn cầu đạt 100 các thành viên.

Sửa đổi

Hiến chương này được thiết kế để tồn tại trong nhiều năm. Vì lý do này, ngoại trừ những trường hợp được quy định dưới đây, các sửa đổi đối với Điều lệ này chỉ được thực hiện trong những trường hợp đặc biệt.

Danh mục sửa đổi

  1. Những chỉnh sửa nhỏ.
    • Sửa lỗi chính tả và ngữ pháp không làm thay đổi ý nghĩa hoặc mục đích của Điều lệ này.
  2. Những thay đổi trong Điều lệ này chỉ ảnh hưởng đến quá trình làm việc của Hội đồng Toàn cầu.
  3. Những thay đổi trong Điều lệ này:
    • Thay đổi trách nhiệm chung và thành viên của Hội đồng.
    • Sửa đổi các giá trị của Phong trào Wikimedia; hoặc trách nhiệm và quyền của cá nhân đóng góp, dự án, chi nhánh, trung tâm, Quỹ Wikimedia, các Tổ chức Phong trào Wikimedia trong tương lai và Phong trào Wikimedia rộng hơn.
  4. Những thay đổi do Phong trào Wikimedia đề xuất.
Danh mục Sửa đổi Quá trình Cơ quan Phê duyệt Thay đổi Ghi chú
1 55% ủng hộ cho thay đổi được đề xuất Ủy ban Hội đồng Toàn cầu
2 55% ủng hộ cho thay đổi được đề xuất Hội đồng Toàn cầu Khuyến nghị tham vấn cộng đồng
3 Cuộc bỏ phiếu toàn phong trào, 55% ủng hộ thay đổi Phong trào Wikimedia Cơ chế bỏ phiếu tuân thủ quy trình phê chuẩn chặt chẽ nhất có thể, bao gồm cả phiếu ủng hộ từ Hội đồng Quản trị Quỹ Wikimedia
4 Các đề xuất phải đáp ứng tiêu chí để được chuyển sang bỏ phiếu. Cuộc bỏ phiếu toàn phong trào, 55% ủng hộ sự thay đổi Phong trào Wikimedia ơ chế bỏ phiếu tuân thủ quy trình phê chuẩn chặt chẽ nhất có thể, bao gồm cả phiếu ủng hộ từ Hội đồng Quản trị Quỹ Wikimedia

Quy trình đề xuất sửa đổi Hiến chương Phong trào Wikimedia

Ủy ban Hội đồng Toàn cầu có thể đề xuất các sửa đổi trong Danh mục 1, 2 và 3. Hội đồng Toàn cầu có thể đề xuất các sửa đổi trong Danh mục 2 và 3. Các sửa đổi trong Danh mục 4 được đề xuất bởi các thành viên của Phong trào Wikimedia. Các sửa đổi Loại 4 phải đáp ứng các tiêu chí nhất định, bao gồm cả sự ủng hộ của công chúng để kích hoạt quy trình bỏ phiếu sửa đổi. Hội đồng Toàn cầu chịu trách nhiệm thiết kế quy trình với sự tư vấn của cộng đồng Wikimedia.

Hội đồng Toàn cầu phải chỉ định một ủy ban độc lập để quản lý việc bỏ phiếu đối với các sửa đổi Danh mục 3 và 4. Hội đồng Toàn cầu có thể xác định các tiêu chí đủ điều kiện bỏ phiếu cho các chi nhánh và cử tri cá nhân hoặc có thể giao trách nhiệm này cho ủy ban độc lập.

Phê chuẩn

Điều lệ được thông qua và có hiệu lực sau khi biểu quyết có kết quả như sau:

  • 55% ủng hộ từ các chi nhánh của Wikimedia tham gia, với tối thiểu một nửa (50%) số chi nhánh đủ điều kiện tham gia bỏ phiếu;
  • 55% ủng hộ từ các cử tri cá nhân tham gia[19] với tối thiểu là 2% số cử tri đủ điều kiện tham gia bỏ phiếu; và
  • Hội đồng Quản trị Quỹ Wikimedia bỏ phiếu ủng hộ Điều lệ.

Ngôn ngữ và bản dịch phổ biến

Bản dịch của Điều lệ này có thể được cung cấp ở các ngôn ngữ khác nhau. Trong trường hợp nghi ngờ hoặc xung đột giữa bất kỳ bản dịch nào với phiên bản gốc bằng tiếng Anh, thì ngôn ngữ tiếng Anh là lựa chọn ngôn ngữ ưu tiên hàng đầu.

Ghi chú

  1. Khung chính sách toàn cầu bao gồm các chính sách được nêu trong tài liệu tại đâytại đây, chẳng hạn như Điều khoản sử dụng cho các trang web của dự án Wikimedia.
  2. Mọi cộng đồng nên có một quy trình đánh giá mở.
  3. Nghĩa là “những người có mặt” để giúp đưa ra quyết định, cho dù là thay đổi nội dung hay chính sách.
  4. Chính sách của cộng đồng không được xung đột với các chính sách hoặc nghĩa vụ pháp lý toàn cầu.
  5. Được đổi thành “được tạo” sau khi được thiết lập.
  6. Trước khi bắt đầu và giai đoạn chuyển tiếp của Hội đồng Toàn cầu, các Tổ chức Phong trào Wikimedia đã được Wikimedia công nhận Hội đồng Quản trị Quỹ.
  7. Điều lệ này coi Trung tâm Ngôn ngữ là một dạng của Trung tâm Chuyên đề.
  8. Theo các đánh giá pháp lý nhận được vào năm 2023 cho Hiến chương này, Hội đồng Toàn cầu ban đầu sẽ không được thành lập với tư cách là một thực thể pháp lý.
  9. Ban Hội đồng toàn cầu là cơ quan có nhiệm vụ: đảm bảo các quy trình trong Hội đồng toàn cầu đang diễn ra theo kế hoạch và tiến độ; phối hợp với người khác ở đâu và khi cần thiết; đảm bảo rằng Hội đồng toàn cầu đang vận hành và hoạt động theo đúng mục đích của mình; và các nhiệm vụ tương tự khác.
  10. Chiến lược bao gồm các dự án lớn nhằm thay đổi thương hiệu Wikimedia.
  11. Điều này nhằm bao gồm các chức năng do Ủy ban Chi nhánh (AffCom) nắm giữ trước khi thành lập Hội đồng Toàn cầu.
  12. Việc cấp phép nhãn hiệu và các thành phần thỏa thuận hợp đồng liên quan đến quy trình này vẫn là trách nhiệm của Quỹ Wikimedia.
  13. Điều này đề cập đến việc phân bổ quỹ trên toàn phong trào.
  14. Điều này nhằm bao gồm các chức năng hiện do Ủy ban Quỹ khu vực nắm giữ trước khi thành lập Hội đồng toàn cầu.
  15. Các bên liên quan bao gồm những người đóng góp, Wikimedia Foundation, các chi nhánh, trung tâm, v.v.
  16. Một tài liệu giống Bản ghi nhớ hoặc tương tự Thỏa thuận cấp độ dịch vụ sẽ được tạo giữa Quỹ Wikimedia và Hội đồng Toàn cầu để đưa ra thỏa thuận về cách họ làm việc cùng nhau, bao gồm cả cách Tổ chức tiếp nhận các đề xuất của Hội đồng Toàn cầu.
  17. Ủy ban của Hội đồng Toàn cầu này nhằm phản ánh Sáng kiến ​​Chiến lược Phong trào dành cho Hội đồng Công nghệ.
  18. Các quyết định ưu tiên công nghệ cuối cùng sẽ được đưa ra bởi các cơ quan chủ yếu chuyên cung cấp sản phẩm và dịch vụ công nghệ, cùng với cơ quan phong trào do cộng đồng lãnh đạo phù hợp liên kết với Hội đồng toàn cầu.
  19. Cử tri cá nhân, vì mục đích của quá trình phê chuẩn, là những cá nhân thường đủ điều kiện bỏ phiếu trong các cuộc bầu cử để chọn thành viên Hội đồng quản trị của Wikimedia Foundation.