Jump to content

Nihaicilik

From Meta, a Wikimedia project coordination wiki
Community
Anti-wiki
Conflict-driven view
False community
Wikiculture
Wikifaith
The Wiki process
The wiki way
Darwikinism
Power structure
Wikianarchism
Wikibureaucracy
Wikidemocratism
WikiDemocracy
Wikidespotism
Wikifederalism
Wikihierarchism
Wikimeritocracy
Wikindividualism
Wikioligarchism
Wikiplutocracy
Wikirepublicanism
Wikiscepticism
Wikitechnocracy
Collaboration
Antifactionalism
Factionalism
Social
Exopedianism
Mesopedianism
Metapedianism
Overall content structure
Transclusionism
Antitransclusionism
Categorism
Structurism
Encyclopedia standards
Deletionism
Delusionism
Exclusionism
Inclusionism
Precisionism
Precision-Skeptics
Notability
Essentialism
Incrementalism
Article length
Mergism
Separatism
Measuring accuracy
Eventualism
Immediatism
Miscellaneous
Antiovertranswikism
Mediawikianism
Post-Deletionism
Transwikism
Wikidynamism
Wikisecessionism
Redirectionism

English (en) · español (es) · français (fr) · 日本語 (ja) · português (pt) · русский (ru) · Türkçe (tr) · +/−

"Şimdilik bu kadar yeter." Nihaici bir düşünce, 19. yüzyıl.
"Son teslim tarihi yok."

Nihaicilik, Vikipedi'nin anlık değerinden ziyade uzun vadedeki nihai değerine odaklanan Vikipedistler arasındaki bir eğilimdir. Karşıt bakış açısı olan hemencilik ile karşılaştırılır.

Tarihsel olarak Vikipedi'nin şu anki değeri çok az olduğundan, birkaç yıl sonraki değeri birincil öneme sahip olduğu için nihai bakış açısı güçlü olmuştur. Vikipedi'nin pratik kullanımı arttıkça, daha hemenci bir yaklaşım taraftar kazanmıştır. Vikipedi hedefine yaklaşırsa, hemenci görüş galip gelebilir, ancak şimdilik bu farklı düşünce ekolleri arasında bir gerilim var.

Hedefe asla tam olarak ulaşılamayacağını öne sürmek mantıklıdır çünkü tanımı gereği mükemmel bir ansiklopedi zamanla birlikte hareket edecektir. Bazı nihaiciler Vikipedi'nin uzun vadede kaliteyi doğuran bir fikir ekolojisi olduğuna ve bu nedenle sürece güvenmeye inanırlar. Diğerleri ise vikinin doğası gereği, hemencilerin toplam kaliteyi garanti altına almak için kullanılması gerektiğini düşündükleri kontrollerin pratikte işe yaramayacağına ve potansiyel olarak projeye zarar vereceğine inanmaktadır.

Bir silmecinin tam tersine bir nihaici, vikileştirilmemiş büyük metin parçalarına itiraz etmez ve eninde sonunda birisinin bunu düzelteceğine güvenir; oysa bir hemenci veya silmeci, bunların Vikipedi'nin algılanan profesyonelliğini azaltacağından endişe duyacaktır.

Nihaiciler, taslaklar ve diğer düşük kaliteli maddelerle ilgili olarak dâhil ediciliği takip ederler, ancak önem eksikliği gibi nedenlerle silinmesi düşünülen maddelerle ilgili olarak silmecilik ile aynı fikirde olabilirler. Silme yanlılarının aksine, nihaiciler kayda değer bir konudaki bir maddeyi silmek yerine değişim için zaman tanımayı ve eklemekten kaçınmak yerine kaynaksız olarak işaretlemeyi tercih ederler.

Öte yandan, kayda değer olmayan merhum bir kişi hakkındaki bir madde neredeyse kesinlikle sonsuza dek kayda değer olmayan merhum bir kişi hakkındaki bir madde olarak kalacaktır. Bu tür maddelerin nihaicilerin öngördüğü ansiklopedide yeri yoktur.

Nihaicilik büyük ölçüde artımcılık ile tutarlıdır, ancak ikisinin benzer görüşleri için farklı nedenleri vardır. Bir nihaici Vikipedi'nin değerinin zamanla ve asla ulaşılamayacak bir bütünlüğe doğru ilerledikçe arttığına inanırken, bir artımcı aynı süreçlerin kaçınılmaz olarak bir zamanlar kayda değer olmadığı düşünülen bilgilerin daha kayda değer olarak görülmesine yol açacağına inanır. Bu nedenle, bir Vikipedistin görüşlerinde hem nihaici hem de artımcı olması oldukça mümkündür.

Üç ana tür nihaici vardır:

Mutlak nihaici
Her ne pahasına olursa olsun silinmeye aday sayfalar ve politika sayfalarından kaçınır ve ilk seferde (hatta bazen ikinci ve üçüncü seferde) doğru kararı vermeseler bile, sonunda topluluğun maddelere uygun şekilde davranacağına güvenir.

İyimser nihaici: Zaman zaman silinmeye aday sayfalar ve politika sayfalarına yorum yaparak müdahale etmeye çalışır, eninde sonunda doğru sonuca ulaşma sürecini hızlandırmaya çalışır. Kötümser nihaici : Vikipedi'nin eninde sonunda başarısız olacağına inanır, bu yüzden hiçbirine katılmaya zahmet etmez.

Hizipçiliğin tehlikelerine dikkat edin.

Budist felsefesi anicca (alternatif olarak "tutarsızlık") ve Japon estetiği wabi-sabi ("kusurlu, süreksiz ve eksik" olanda güzellik bulmak) ile karşılaştırın.

Nihaiciliğin sınırları

[edit]

Nihaicilik, neden olabileceği zararların eninde sonunda önemli olmayacağı gerekçesiyle neredeyse tüm politika değişikliklerini haklı çıkarmak için kullanılabilir. Örneğin silme yanlıları, iyi bir içerik silinmesi gerekmediği hâlde silinse bile, eninde sonunda birilerinin sıfırdan silinmeye adaylıktan kurtulabilecek bir sayfa oluşturarak bunu düzelteceğini iddia edebilir. Ya da yasaklanmış bir kullanıcının faydalı katkıları kaldırılırsa, bunun bir önemi olmayacaktır çünkü eninde sonunda birisi aynı kaynakları kullanarak onun eklediği içeriği ekleyecektir.[1] En uç noktaya gitmek istersek, yaptığımız hiçbir şeyin zararlı olmadığını iddia edebiliriz çünkü uzun vadede hepimiz zaten ölüyüz ve evrenin sıcak ölümü ne yaparsak yapalım Vikipedi'yi yok edecektir.

Nihaiciliğe engeller

[edit]

Nihaicilij, hataları zorlaştırmak yerine düzeltmeyi kolaylaştıran viki yolu ile yakından ilgilidir. Gerçi viki yöntemi her iki yönde de geçerlidir: düzeltici olması amaçlanan bir önlemin, bir gerileme olduğu ortaya çıkarsa geri alınması da kolay olmalıdır. Ama diyelim ki bir madde silindi. Silinen içeriğe yalnızca bir avuç kullanıcının erişimi varsa, geri yüklemek zor olacaktır. Bu nedenle, uzun bir süre boyunca, bir makaleyi geliştirmek için büyük bir ilerleme kaydedilebilir ve yine de bu silme eylemini tersine çevirmek zor olacak şekilde bir anda yok edilebilirse, o zaman silmecilik olaycılığa karşı kazanabilir.

Ayrıca, Sanger Yasası statükoyu koruma eğilimindedir, bu da politika ve kültürde durgunluğa neden olur. Belirli iyileştirmelerin yavaş yavaş gerçekleşmesi başka bir şeydir; bir sistemin belirli iyileştirmelerin "asla" gerçekleşmesini engelleyecek şekilde kurulması başka bir şeydir.

Ayrıca bakınız

[edit]

Referanslar

[edit]
  1. "G5". None of these sockpuppeteers have access to magic sources: if the article was truly worth having, it will be recreated by someone completely independent of the sock at some future date.