Wikidata/Přispomnjenki/Potrěbnosće

Projektej Wikidata je so zboha wulka kedźnosć dóstała, hišće prjedy hač jenička linka programoweho koda je so napisała. To je jara pozbudźowace, ale budźi ekstremnje wysoke wočakowanja. Wikidata je za wjele ludźi a za kóždeho něšto druhe. Bazuje na idejach, namjetach a technice, kotrež su so w běhu lětdźesatka znutřka Wikimedijoweho hibanja rozwili, a samo hižo dołho do toho. Je jasnje, zo wšitke tute wočakowanja njehodźa so dopjelnić, mjeztym zo Wikidata so dale wuwiwa a wjele so rozsudźuje.

Tuta krótka strona ma zaměr, někotre zakładne potrěbnosće za Wikidata zběrać, zo by zawěsćiło, zo diskusija a zběranje idejow přez zhromadźenstwo ma dobry zakład za skutkowne dźěło.

Slědowace potrěbnosće njejsu jednajomne:

1. Wikidata budźe projekt Wikimedije, naposlědk wothladowany a spěchowany wot załožby Wikimedia Foundation. To woznamjenja, zo Wikidata změje so po zasadach a směrnicach Wikimedijoweho hibanja.
2. Softwara za Wikidata budźe so pod licencu zjawneho žórła wuwiwać a budźe jenož wot softwary wotwisować, kotraž je tež ze zjawneho žórła.
3. Konfiguracija za Wikidata měła so tak lochko kaž móžno do aktulneje infrastruktury załožby Wikimedia Foundation zarjadować. To woznamjenja, zo my měli samsnu infrastrukturu za składowanje a zawěsćenje datow a operacije tak daloko kaž móžno přewzać. To žada, zo wužiwamy MediaWiki, PHP, MySQL atd.
4. Wobsah we Wikidata budźe pod swobodnej licencu k dispoziciji stać.
5. Wobsah we Wikidata budźe so z pomocu swobodnych standardowych formatow eksportować.
6. Wuspěch projekta Wikidata njebudźe so na mnóstwje datow měrić, kotrež składuje, ale na wutworjenju fungowaceho zhromadźenstwa a jeho wužitnosći za Wikipediju a druhe aplikacije.
7. Projektej Wikidata njepóńdźe wo wěrnosć, ale wo wuprajenja a jich dopokazy. To móže so přećiwić.
8. Wikidata budźe so dospołnje internacionalizować a we wšěch rěčach Wikimedijowych projektow k dispoziciji stać.
9. Wurazniwosć projekta Wikidata budźe wobmjezowana. Budu přeco přikłady wědy, kotrež njemóže zwuraznić. Nadźijamy so, zo tuta wurazniwosć móže w běhu časa rosć.
10. Wuwiwarjo projekta Wikidata njerozsudźeja wo wobsahu projekta Wikidata, runje tak kaž wuwiwarjo projekta MediaWiki njerozsudźeja wo wobsahu Wikipedije. Woni móža tež wobdźěłarjo we Wikidata być, ale woni nimaja wosebite prawa znutřka zhromadźenstwa.

Slědowace potrěbnosće wužiwaja so jako krute směrnicy, kotrež za natwar projekta Wikidata nałožujemy:

1. Wikidata je sociokulturelny system. Město toho zo bychmy pospytowali, přeinteligentni być, spušćamy so na zhromadźenstwa Wikimedije.
2. Prěni cil projekta Wikidata je, woprawdźitym nałoženskim padam we Wikipediji słužić, nic někotrej hypotetiskej perfekciji při reprezentowanju wědy.
3. Wikidata dyrbi mjez wužiwanjom a wurazniwosću wuprajenjow rozsudźić. Wužiwarski powjerch njeměł komplikowany być, zo by jenož někotrym wuwzaćnym padam wotpowědował.
4. Wo tym, štož je wuwzaćny pad, a štož nic, postaja, kak často so wone we Wikipediji jewja. Město toho zo bychmy pódlanske wustupowanje abo hypotetiske přikłady analyzowali, budźemy Wikipediju analyzować, zo bychmy widźeli, kak často specifiske pady wustupuja.
5. Budźmy pragmatiscy. Dokónčeny je lěpši hač perfektny.
6. Wikidata móže wjele datow přinošować, kotrež móža slědźenje podpěrać. Chcemy zawěsćić, zo hodźa so lochko wužiwać.
7. Wikidata doda API-interfejs, zo by alternatiwne wužiwarske powjerchi wutworił, kotrež su bóle inteligentne hač standardny wužiwarski powjerch projekta Wikidata.
8. Wikidata da so wot ludźi a botow w samsnej měrje wobdźěłać. Ale ludźo, kotrež boty wudźěržuja, dyrbja sej swojeje powyšeneje zamołwitosće wědomi być, zo njebychu zhromadźenstwo zasypali.