Abstract Wikipedia
 | Nazwa "Abstract Wikipedia" jest tymczasowa; zobacz Abstract Wikipedia/Name, gdzie znajdują się inne zaproponowane nazwy. |
Propozycja
Ta propozycja składa się z dwóch części: Abstract Wikipedia oraz Wikilambda.
Celem Abstract Wikipedia jest umożliwienie ludziom dzielenie się jeszcze większą ilością wiedzy i w jeszcze większej liczbie języków. Abstract Wikipedia to rozszerzenie Wikidanych. W Abstract Wikipedia ludzie mogą tworzyć i utrzymywać artykuły Wikipedii w sposób uniezależniony od języków. Wikipedia w już konkretnym języku może tłumaczyć taki artykuł niezależny od języka na swój język. To kod programu będzie dokonywał tłumaczenia.
Wikilambda to nowy projekt Wikimedia, który pozwoli tworzyć i utrzymywać kod. Jest przydatny na różne sposoby. Dostarcza katalog różnych funkcji programistycznych, które każdy może wywoływać, pisać, utrzymywać i wykorzystywać. To tam będzie też przechowywany kod tłumaczący artykuły w formie niezależnej od języka na artykuł w języku konkretnej wersji językowej Wikipedii. Umożliwi to przeczytanie każdemu takiego artykułu w swoim języku. Wikilambda będzie korzystać ze słów i encji z Wikidanych.
To przybliży nas do świata, gdzie każdy może dzielić się sumą ludzkiej wiedzy.
Formularz propozycji
| Abstract Wikipedia i Wikilambda (nazwy robocze; do określenia przez społeczność) | |
|---|---|
| decyzja społeczności | |
| Status of the proposal | |
| Status | approved |
| Details of the proposal | |
| Project description | Wiele wersji językowych Wikipedii ma duże braki w zgromadzonej wiedzy. Chcemy ograniczyć te luki przez umożliwienie tworzenia i utrzymywania zawartości w jednym miejscu i umożliwienie innym wersjom językowym na wykorzystanie tej zawartości jeżeli tak zdecydują. To umożliwi ludziom tworzenie, utrzymywanie i czytanie treści w większej liczbie języków. Aby tak uczynić, musimy dokonać reprezentacji treści w sposób, który będzie mógł być tłumaczony na wiele języków naturalnych. Zrobimy to poprzez stworzenie nowego projektu Wikilambda, który pozwoli na tworzenie, utrzymywanie, katalogowanie i wykonywanie funkcji (programistycznych) jako nową formę wiedzy, nad którą będą pracować społeczności. Pozwoli to też na nowe przypadki użycia i więcej ludzi będzie mogło dzielić się kolejnymi formami wiedzy. |
| Is it a multilingual wiki? | jedna wielojęzyczna wiki |
| Potential number of languages | wielojęzyczna, tak jak Wikidane |
| Proposed tagline | Wielojęzyczne treści dla Wikipedii i wiki dla funkcji |
| Proposed URL | zależy od nazwy wybranej przez społeczność |
| Technical requirements | |
| New features to require | zobacz plan techniczny |
| Development wiki | zobacz plan techniczny |
| Interested participants | |
| zobacz stronę dyskusji | |
Ten projekt został zatwierdzony przez Radę Powierniczą Wikimedia 22 maja 2020. Zatwierdzenie zostało ogłoszone 2 czerwca 2020.
Nakreślenie / materiały dodatkowe / dotychczasowa dyskusja
Artykuł w Signpost zawiera bardziej szczegółowe wprowadzenie do tego pomysłu. Materiały znajdujące się poniżej - wyniki badań, nagrania dyskusji, oprogramowanie prototypowe - zawierają dużo szczegółów. Wstępny szczegółowy plan wdrażania Wikilambda jest też dostępny.
Dyskusje społeczności Wikimedia
- Dyskusja na Meta
- Artykuł w Signpost w anglojęzycznej Wikipedii - z dyskusją
- Artykuł w "Kurier" w niemiecokojęzycznej Wikipedii - z (mocno wybiegającą!) dyskusją
- Dyskusja na liście wikimedia-l o dokumencie proponującym Wikilambda i Abstract Wikipedia
- Dyskusja na liście dyskusyjnej Wikidanych
- Wpis na Blogu Wikimedia Space
- Propozycja z roku 2013 na Meta i dyskusja
Referaty
- Capturing meaning: Toward an abstract Wikipedia (short intro)
- CCC Blue Sky award for the paper (it won both the Jury and Audience awards)
- Architecture for a multilingual Wikipedia (technical aspects)
- Collaborating on the sum of all knowledge across languages (social aspects)
Filmy i podkasty
Note that the two long videos are rather redundant to each other, and the short video is a short version of the long one.
- Krótkie wprowadzenie do Wikidanych i pomysłu Abstract Wikipedia (New York, 2019) (18 min)
- Keynote at SWAT4HCLS (Edinburgh, 2019) (56 min)
- Keynote at EMWCon (Daly City, 2019) (1:02h)
- "Between the Brackets" interview with Amir Aharoni, discussing Wikilambda and other topics, many related (1:41h)
- Wywiad o Wikilambda z udziałem Shani Evenstein Sigalov i Denny Vrandečić (1:10h)
Dodatkowe informacje
- Wikilambda jako oddzielny projekt
- Wizja projektu Wikilambda
- Przykłady zawartości abstrakcyjnej
- Słowniczek
Plan realizacji
- Summary: przegląd planu realizacji
- Nazwa: dyskusja o właściwej nazwie dla tego projektu
- Cele: co chcemy osiągnąć? Podstawowe i dalsze cele.
- Organizacja: jak ma zostać powołany zespół programistyczny
- Wymagania: warunki, które musi spełnić ten projekt
- Architektura: przegląd tego, jak komponenty tego projektu będą ze sobą współpracować
- Komponenty: poszczególne składniki oprogramowania, które mają zostać dostarczone w ramach tego projektu
- Zadania: poszczególne zadania, jakie muszą być ukończone w ramach projektów
Zaproponowany przez
Denny Vrandečić założyciel Wikidanych, Współzałożyciel Semantic MediaWiki, pierwszy administrator i biurokrata w chrowackojęzycznej Wikipedii, członek Rady Powierniczej Wikimedia Foundation 2015–2016 wybrany przez społeczność. Denny dołączył do Wikimedia Foundation w czerwcu 2020 aby pracować na pełnym etacie nad realizacją tej propozycji.
Nazwy alternatywne
Wikilambda jest nazwą jedynie projektową. Jednym z pierwszych zadań projektu będzie wyłonienie w porozumieniu ze społecznością nazwy dla projektu, która będzie dostępna jako nazwa domeny. Niektóre z opcji to Wikifunction, Wikicode, Wikialgorithm, lecz jestem pewien, że społeczność będzie miała jeszcze lepsze pomysły.
Powiązane projekty i propozycje
Na następujące projekty Wikilambda będzie miała największy wpływ, ale wszystkie projekty Wikimedia będą mogły wywoływać funkcje umieszczone na Wikilambda.
- Wikidame - zaproponowano, aby przechowywały również zawartość abstrakcyjną, obok stron z elementami
- Wikipedia - zaproponowano, by wyświetlała treści z Wikidanych w przypadku brakujących artykułów
There are numerous proposals that cover aspects of Wikilambda and that have been made over the years (going back to 2001). The large number of related proposals is another indicator of the wish to get this done. In this proposal we aim to extract the common goals and learn from the other proposals:
Propozycje utworzenia centralnych repozytoriów modułów, szablonów i innego kodu
- Szablony globalne - propozycja z niektórymi wspólnymi celami
- Wikitemplates - podobna do wyżej wymienionej propozycji Globalnych szbalonów
- Repozytorium szablonów - podobne do wspomnianej wyżej propozycji globalnych szablonów
- Global-Wiki - w ramach części odnoszących się do globalnych szablonów i modułów
- WikiApps - provide access to functions and algorithms
- WikiAI - a repository for ML models
Propozycje projektów odnoszących się do językoznawstwa
- Wikilanguage - linguist knowledge needs to be recorded in Wikilambda beyond Wiktionary
- Girgit - may be developed in Wikilambda
- Wikilinguistica - information about syntax and grammar etc.
- Wikidioma - information about agreement and declinations etc.
- Wikipedia Virtual Mind - could be implemented with Wikilambda
Propozycje projektów związanych z dostępem do danych strukturyzowanych
- WikiSandy - index Wikipedia content semantically
- Konsciajxo - seems almost the same idea, but goes well beyond that
- WikiCode - pretty much the same idea
- Wikibot - give access to content in Wikipedia
Propozycje zbiorów wiedzy o matematyce i innych naukach ścisłych
- WikiDerivations - capture scientific models and their relations
- Wikimath - a wiki that can do math
- DRMF - capture mathematical formulas
- Wikimedia Pi Abacus - calculation
- WikiProves - capture theorems, lemmas, and relate them to each other
- WikiTeched - providing an IDE for developing etc.
- EncycloPDia - computational knowledge engine
- WikiCalculator - implementable in Wikilambda
Nazwy domen
Zależą od nazwy samego projektu.
Poparcie i dyskusja
We don't really have an effective process for starting new projects, so I am trying to follow a similar path that we took for Wikidata back then. And back then it all started with Markus Krötzsch, me and others talking about the idea to anyone who would listen until everyone was bored of hearing it, trying out prototypes, and then talking about it even more, and improving all of it constantly based on your feedback. And then making increasingly concrete proposals until we managed to show some kind of consensus from the communities, you, and the Foundation to actually do it. And then, well, do it.
The goal is to show interest in making this goal a reality, and then go to the Board of Trustees and ask them to commit to this project (in rough strokes - the details of the proposal will be further adjusted with you). But in order for the Board to confidently agree, we need to show support for the project.
Jeżeli popierasz cele tej propozycji, wyraź swoje poparcie na stronie dyskusji.
Also discussions and reservations regarding the goal of the proposal or the project plan should be raised there.
Just as with Wikipedia and Wikidata and our other projects, this is a crazy idea at first. Maybe even more crazy than our other projects. And the only way there is a chance of us being successful is, if, eventually, thousands of us work together on it. The only way this worked in the past is by being open, start out collaboratively, discuss the path forward, and work towards creating the project together.
Linki do list dyskusyjnych
- mail na wikimedia-l (zobacz też sekcję poprzednie dyskusje wyżej)
- Dedicated mailing list
Demonstracja
- Implementacja prototypowa dostępna w serwisie Github.
- The easiest way to dive into the prototype is by reading the walkthrough.
- Alternatywna implementacja w GraalVM