Powszechne zasady postępowania

Powszechne Zasady Postępowania

• Strona główna
• Zasady
• Poprawione Wytyczne Egzekwowania • Porównanie zmian • Statystyki głosowania
• FAQ

Powszechne Zasady Postępowania

Po co nam Powszechne Zasady Postępowania

Wierzymy w umożliwienie jak największej liczbie osób aktywnego udziału w projektach i przestrzeniach Wikimedia, aby osiągnąć naszą wizję świata, w którym każdy może dzielić się sumą ludzkiej wiedzy. Wierzymy, że społeczność będzie zróżnicowana, inkluzywna i dostępna tak bardzo, jak to możliwe. Chcemy, żeby ta społeczność była pozytywnym, bezpiecznym i zdrowym otoczeniem dla każdego, kto do niej dołączy (lub chciałby dołączyć). Zobowiązujemy się do zapewnienia, że tak pozostanie, między innymi poprzez objęcie tych zasad postępowania i w razie potrzeby przysiadanie nad poprawkami. Chcielibyśmy także chronić nasze projekty przed tymi, którzy wyrządzają szkodę lub wypaczają opublikowane treści.

Zgodnie z misją Wikimedia, wszyscy zaangażowani w projekty i przestrzenie Wikimedia będą:

• pomagali tworzyć świat, w którym każdy może swobodnie dzielić się sumą ludzkiej wiedzy,
• uczestniczyli w ogólnoświatowej społeczności, która będzie unikała stronniczości i uprzedzeń,
• dążyli do precyzji i weryfikowalności we wszystkich ich pracach.

Powszechne Zasady Postępowania (PZP) określają minimalny zestaw wytycznych co do oczekiwanego i nieakceptowalnego zachowania. Mają zastosowanie do każdego, kto, w Internecie lub poza nim wnosi wkład w projektach lub przestrzeniach Wikimedia. Obowiązują nowych i doświadczonych użytkowników, osoby funkcyjne w projektach, organizatorów i uczestników wydarzeń, a także pracowników oraz członków zarządów organizacji afiliowanych i Wikimedia Foundation. Dotyczą one wszystkich projektów Wikimedia, przestrzeni technicznych, spotkań fizycznych i zdalnych, jak również następujących przypadków:

• interakcje prywatne, publiczne i półpubliczne,
• dyskusje z wyrażaniem sprzeciwu lub solidarności wśród członków społeczności,
• sprawy rozwoju technikaliów,
• sprawy edycyjne,
• reprezentację afiliantów i społeczności przed zewnętrznymi partnerami.

1 – Wprowadzenie

PZP to minimalne standardy współpracy w projektach Wikimedia, obowiązujące na całym świecie. Społeczności mogą rozwijać te normy, aby stworzyć zasady uwzględniające kwestie lokalne i kulturowe, lecz minimum określone tutaj musi zostać zachowane.

PZP dotyczą na równi wszystkich Wikimedian, bez wyjątku. Zachowanie sprzeczne z PZP może skutkować sankcjami, które mogą zostać nałożone przez odpowiednie osoby funkcyjne (zgodnie z ustaleniami i kontekstem lokalnych społeczności) i/lub przez Wikimedia Foundation, jako prawnego właściciela platform.

2 – Oczekiwane zachowania

Każdy Wikimedianin, czy to nowy czy doświadczony użytkownik, funkcjonariusz społeczności, członek zarządu lub pracownik organizacji afiliowanej lub Wikimedia Foundation jest odpowiedzialny za swoje zachowanie.

We wszystkich projektach, przestrzeniach i na wszystkich wydarzeniach Wikimedia zachowanie będzie oparte na szacunku, grzeczności, kolegialności, solidarności i koleżeństwie. Ma to zastosowanie do wszystkich osób wnoszących wkład i uczestników w ich interakcjach z wszystkimi uczestnikami i osobami wnoszącymi wkład, bez wykluczania ze względu na wiek, niepełnosprawność umysłową lub fizyczną, wygląd fizyczny, pochodzenie narodowe, religijne, etniczne i kulturowe, kastę, klasę społeczną, płynność językową, orientację seksualną, tożsamość płciową, płeć lub dziedzinę kariery. Nie wykluczamy też ww. osób ze względu na ich pozycję, umiejętności ani osiągnięcia w projektach ani w ruchu Wikimedia.

2.1 – Wzajemny szacunek

Oczekujemy, że wszyscy Wikimedianie będą okazywać sobie wzajemnie szacunek. Komunikując się z ludźmi, czy to w Internecie, czy poza nim, będziemy im okazywali taki szacunek, jakiego sami od nich oczekujemy.

Oznacza to między innymi:

• praktykowanie empatii. Słuchaj i próbuj rozumieć, co inni Wikimedianie (z różnych grup) mają Ci do powiedzenia. Bądź gotów na podważenie i dostosowanie swoich: pojmowań, oczekiwań i zachowań jako Wikimedianin,
• zakładanie dobrej woli i uczestnictwo w konstruktywnym edytowaniu. Twój wkład powinien wzbogacać jakość całego projektu lub samej pracy w nim. Dziel się opiniami i przyjmuj je z założeniem dobrej woli. Krytykuj w sposób konstruktywny i delikatny. Wszyscy Wikimedianie powinni zakładać (dopóki nie będą istnieć dowody że jest inaczej), że inni przyszli, aby razem wzbogacać projekty, ale nie powinno to być wykorzystywane do uzasadniania stwierdzeń o szkodliwym wpływie.
• szanowanie tego, jak inni użytkownicy siebie nazywają i opisują. Ludzie mogą używać konkretnych słów do opisania samych siebie. W duchu szacunku używaj tych słów w rozmowach z nimi lub o nich, jeśli jest to wykonalne językowo lub technicznie. Przykładowo:
  • grupy etniczne mogą używać własnych nazw, a nie nazw funkcjonujących w cudzej historiografii,
  • osoby mogą nosić nazwy zawierające litery, dźwięki lub słowa ze swoich języków, które mogą nie być ci znane,
  • osoby mogą określać swoją orientację seksualną lub tożsamość płciową, używając szczególnych nazw lub zaimków,
  • osoby mające intelektualną lub fizyczną niepełnosprawność mogą używać szczególnych terminów do określenia siebie;
• spotykając się fizycznie (osobiście), będziemy starali się być gościnni, a także troskliwi i pełni szacunku dla preferencji, wrażliwości, tradycji i wymagań.

2.2. – Grzeczność, kolegialność, wzajemne wsparcie i koleżeństwo

Dążymy do tych zachowań:

• Grzeczność to uprzejmość w zachowaniu i wypowiedziach wśród ludzi, w tym wśród osób obcych.
• Kolegialność to przyjacielskie wsparcie, którego udzielają sobie osoby zaangażowane we wspólną pracę.
• Wzajemne wsparcie i koleżeństwo oznaczają branie odpowiedzialności za zapewnienie tego, że projekty Wikimedia będą produktywne, miejscami przyjemnymi i bezpiecznymi oraz brać udział we współtworzeniu misji Wikimedia.

Oznacza to między innymi:

• Wspieranie i motywowanie: Pomaganie nowicjuszom się odnaleźć i zdobyć niezbędne umiejętności.
• Doglądanie innych współtwórców: Podaj im rękę gdy potrzebują pomocy i wstaw się za nimi gdy są traktowani niezgodnie z przyjętymi zachowaniami zgodnie z Uniwersalnymi Zasadami Postępowania.
• Zauważaj i doceniaj pracę wykonaną przez współtwórców: Dziękuj za ich pomoc i wkład. Doceniaj ich wysiłki i wyrażaj należne uznanie.

3 – Zachowania nieakceptowane

Powszechne Zasady Postępowania mają na celu pomóc członkom społeczności w zidentyfikowaniu nieprawidłowego zachowania. Następujące przejawy zachowania są uznawane za nieakceptowalne w ruchu Wikimedia:

3.1 – Dokuczanie

Obejmuje zachowanie cechujące się głównie zastraszaniem, znieważaniem lub niepokojeniem innych osób. Zachowanie można uznać za nękanie, jeśli wykracza poza to, co rozsądna osoba powinna tolerować w globalnym, międzykulturowym środowisku. Nękanie często przybiera formę przemocy emocjonalnej, zwłaszcza wobec osób wrażliwych, i może obejmować nawiązywanie kontaktu z miejscem pracy albo ze znajomymi i członkami rodziny w celu spowodowania zastraszenia lub zawstydzenia. W niektórych przypadkach zachowanie, które nie osiągnęłoby poziomu nękania w pojedynczym przypadku, może stać się nękaniem poprzez wielokrotne powtarzanie go. Nękanie obejmuje między innymi:

• Obrażanie: wyzwiska, obelgi lub stereotypy oraz wszelkie ataki oparte na cechach osobistych. Obrażanie może odnosić się do postrzeganych cech, takich jak: inteligencja, wygląd, pochodzenie etniczne, rasa, religia (bądź jej brak), kultura, kasta, orientacja seksualna, orientacja płciowa, niepełnosprawność, wiek, narodowość, przynależność polityczna lub inne. W niektórych przypadkach powtarzające się kpiny, sarkazm lub agresja mogą łącznie kumulować się jako obrażanie, nawet jeśli indywidualne wypowiedzi nie miałyby tych cech.
• Nękanie seksualne: niechciane wyrażanie zainteresowania seksualnego lub wszelkiego rodzaju zaloty wobec innych osób, a osoba ich dokonująca ma (lub powinna mieć) świadomość, że jest to niechciane lub wykorzystuje sytuację, gdzie zgody nie można zakomunikować.
• Groźby: Bezpośrednie lub pośrednie sugerowanie możliwości stosowania przemocy fizycznej, działań prawnych, niesprawiedliwego zawstydzenia lub uszczerbku na reputacji w celu wygrania sporu lub zmuszenia kogoś do określonego zachowania.
• Namawianie innych do krzywdzenia: obejmuje to zachęcanie innej osoby do wyrządzania sobie krzywdy lub do samobójstwa, a także zachęcanie do brutalnych ataków na osoby trzecie.
• Ujawnianie danych osobowych: publikowanie prywatnych informacji o innych edytorach, takich jak: imię i nazwisko, miejsce pracy, adres domowy lub e-mail, bez ich wyraźnej zgody, zarówno w projektach Wikimedia, jak i gdziekolwiek indziej, a także rozpowszechnianie informacji na zewnątrz o aktywności danej osoby w projektach Wikimedia.
• Prześladowanie: podążanie za osobą w projekcie Wikimedia i wielokrotne bezpodstawne krytykowanie jej pracy z zamiarem zdenerwowania lub zniechęcenia. Jeżeli problemy się powtarzają pomimo prób upomnienia i wyjaśnienia, społeczności mogą rozstrzygnąć je za pomocą ustalonych przez tą społeczność procedur.
• Trolowanie: celowe zakłócanie rozmów lub publikowanie komentarzy w złej wierze, by intencjonalnie kogoś sprowokować.

3.2 – Nadużycia władzy, przywilejów, wpływów

Nadużycie ma miejsce, gdy ktoś na rzeczywistej lub postrzeganej pozycji władzy, przywilejów lub wpływu angażuje się w lekceważące, okrutne lub brutalne zachowanie wobec innych ludzi. W środowiskach Wikimedia najczęściej przybiera to formę przemocy emocjonalnej (słownej, psychicznej, psychologicznej) i może nakładać się na nękanie.

• Nadużywanie stanowiska przez osoby funkcyjne, ich przedstawicieli lub pracowników: niewłaściwe wykorzystywanie władzy, wiedzy lub zasobów będących do dyspozycji (wybranych) funkcjonariuszy projektu, a także reprezentantów i pracowników Wikimedia Foundation lub afiliantów Wikimedia w celu zastraszania lub grożenia innym lub dla własnych korzyści materialnych lub niematerialnych.
• Nadużywanie starszeństwa i znajomości: wykorzystywanie swojej pozycji i reputacji do zastraszania innych. Prosimy osoby z dużym doświadczeniem i powiązaniami w ruchu, aby zachowywały się ze szczególną ostrożnością, ponieważ wrogie komentarze mogą niezamierzenie skutkować tworzeniem zagrożeń ze strony przyjaciół i zwolenników. Osoby z autorytetem społecznym mają szczególny przywilej bycia odbieranymi jako wiarygodne i nie powinny tego nadużywać, aby atakować innych, którzy się z nimi nie zgadzają.
• Manipulacja psychologiczna: szkodliwe działanie w celu wzbudzenia w kimś wątpliwości we własne postrzeganie, rozsądek lub zrozumienie celem wygrania sporu lub wymuszenia na kimś określonego działania.

3.3 – Wandalizowanie treści i nadużycia w projektach

Celowe wprowadzanie błędnych lub stronniczych treści do projektów Wikimedia lub utrudnianie tworzenia treści.

Obejmuje to między innymi:

• wielokrotne usuwanie treści bez odpowiedniej dyskusji lub bez podawania uzasadnienia,
• systematyczne manipulowanie treścią w celu faworyzowania określonych interpretacji faktów lub punktów widzenia (także poprzez nieuczciwe lub celowo fałszywe preparowanie źródeł i zmianę prawidłowego sposobu komponowania treści redakcyjnych),
• mowę nienawiści, czyli każdą formę wypowiedzi, która ma na celu między innymi oczernianie, poniżanie lub podżeganie do nienawiści wobec pojedynczych osób lub grup według tego kim są lub na ich osobiste przekonania,
• nieuzasadnione, nieusprawiedliwione dodawanie symboli, obrazów lub treści w celu zastraszenia lub wyrządzenia krzywdy innym, a nie w celu informacyjnym w ramach tworzenia encyklopedii. Obejmuje to narzucanie schematów treści, które mają na celu marginalizację lub wykluczenie.